Έχω διαβάσει αρκετά αστυνομικά μυθιστορήματα, κυρίως από Έλληνες συγγραφείς. Το προηγούμενο καλοκαίρι ήρθε στα χέρια μου το νέο βιβλίο του Νεοκλή Γαλανόπουλου, «Βάσει σχεδίου». Έχοντας εμπιστοσύνη τις εκδόσεις Καστανιώτη για τα βιβλία που εκδίδει, το «ρούφηξα» κυριολεκτικά. Αναζήτησα τον συγγραφέα να μου μιλήσει για το βιβλίο του και για την αστυνομική λογοτεχνία στη χώρα μας. Τελικά, τι έχουν να ζηλέψουν οι δικοί μας συγγραφείς από τους ξένους;
Κύριε Γαλανόπουλε ευχαριστώ για τον χρόνο σας για τη συνέντευξη στο Bookia. Διαβάζοντας το βιογραφικό σας είδα πως είστε μαχόμενος δικηγόρος κυρίως σε υποθέσεις εργατικού δικαίου. Πότε αρχίσατε να γράφετε αστυνομική λογοτεχνία και ποιες ήταν οι επιρροές ή πηγές έμπνευσής σας;
Ήδη από το Γυμνάσιο σκάρωνα «αστυνομικές» ιστορίες, αναίμακτες ως επί το πλείστον, σε διαλογική μορφή. Πηγές έμπνευσης ήταν – και συνεχίζουν να είναι – τα κλασικά whodunit της βρετανικής σχολής, κυρίως τα έργα του Άρθουρ Κόναν Ντόυλ και της Άγκαθα Κρίστι (Σέρλοκ Χολμς και Ηρακλής Πουαρό, αντίστοιχα). Στα σοβαρά, άρχισα να γράφω μετά τα 30, από το 2005, αφού είχα διαβάσει σχεδόν όλους τους Έλληνες αστυνομικούς συγγραφείς που είχαν εκδώσει ως τότε, οι οποίοι δεν ήταν και πολλοί: Γιάννη Μαρή, Αθηνά Κακούρη, Φίλιππο Φιλίππου, Τιτίνα Δανέλλη, Ανδρέα Αποστολίδη, Πέτρο Μάρκαρη, Πέτρο Μαρτινίδη, Δημήτρη Μαμαλούκα, Σέργιο Γκάκα…
Πόσο ευχαριστημένοι ή δυσαρεστημένοι είναι σήμερα οι συγγραφείς του είδους από το υπουργείο Πολιτισμού ότι αφορά τη μετάφραση και την προβολή τους στο εξωτερικό;
Δεν είμαι εξουσιοδοτημένος να μιλήσω εκ μέρους των συναδέλφων, ωστόσο, νομίζω ότι οι περισσότεροι Έλληνες συγγραφείς αστυνομικής λογοτεχνίας μοιραζόμαστε την ίδια απογοήτευση για την απουσία υποστήριξης από το Υπουργείο, στις προσπάθειές μας να μεταφραστούν τα έργα μας και να ταξιδέψουν έξω από την Ελλάδα. Επαφιέμεθα, κατ’ ανάγκην, ενώ δε θα έπρεπε, στις «ίδιες δυνάμεις» των εκδοτών και τις προσωπικές «επαφές» ημών των συγγραφέων.
Εκτός της αστυνομικής πλοκής, τι άλλο πρέπει να έχει ένα ελληνικό αστυνομικό βιβλίο ώστε να το προτιμήσει ο Έλληνας αναγνώστης από ένα πχ του Nesbo, του πιο γνωστού εμπορικά συγγραφέα;
Ανάλογη διαφήμιση!
Ο Βαγγέλης Διαλυνάς είναι ήρωας που χρησιμοποιείτε σε όλα τα βιβλία σας ή κατασκευάζετε κάθε φορά ένα διαφορετικό ντετέκτιβ;
Όχι, οι ντετέκτιβ μου είναι «της μιας φοράς». Γενικά, οι ιστορίες μου δεν περιστρέφονται γύρω από τον εκάστοτε «ερευνητή», το πρώτο και κύριο, από το οποίο εξαρτώνται τα πάντα, είναι η πλοκή, το μυστήριο δηλαδή, ή, σπανιότερα, ο δράστης, όλα τα άλλα (ντετέκτιβ, χώρος και χρόνος δράσης κ.λπ.) έπονται – όχι με την έννοια, ότι είναι δευτερεύοντα, απλώς, αυτά «προσαρμόζονται» στην πλοκή και όχι το αντίστροφο.
Στη biblionet είδα πως έχετε συμμετάσχει σε πολλά συλλογικά έργα. Σας αρέσει ή είναι ένα διάλειμμα από τη συγγραφή δικού σας έργου;
Χαίρομαι πολύ να συμμετέχω σε συλλογικούς τόμους διηγημάτων, επειδή, εκτός του ότι αγαπώ το διήγημα ως είδος, βρίσκω πολύ ενδιαφέρουσα τη συγκατοίκηση διαφορετικών «φωνών» μέσα στο ίδιο βιβλίο. Άλλωστε, είναι και τιμητική για εμένα η συμπερίληψή μου σε τόμο με τόσους άξιους συναδέλφους, που υπάρχουν στην Ελλάδα!
Σας αρέσει να γράφετε καθαρά αστυνομικά βιβλία ή να υπάρχει μέσα σ’ αυτό το κοινωνικό ή πολιτικό στίγμα και σε τι βαθμό μπολιάζετε τους ήρωες σας με τις προσωπικές σας απόψεις;
Το κοινωνικό ή πολιτικό στοιχείο υπάρχει στα βιβλία μου, αλλά όχι στο προσκήνιο, είναι το απαραίτητο «φόντο» της ιστορίας. Αυτό όμως δε σημαίνει ότι δεν απολαμβάνω τα αστυνομικά βιβλία συναδέλφων, όπου το κοινωνικό και πολιτικό στοιχείο έχει την πρωτοκαθεδρία, το αντίθετο! Νομίζω, μάλιστα, ότι σε τέτοιου τύπου αστυνομικά, οι Έλληνες συγγραφείς υπερτερούν κατά πολύ και «σε βάθος» και «σε πλάτος», των Σκανδιναβών, παραδείγματος χάριν, ή των Βρετανών και Αμερικανών συγγραφέων. Κονταροχτυπιόμαστε με τους συγγραφείς της Κεντρικής και Νότιας Αμερικής!
Ποιον συγγραφέα της αστυνομικής λογοτεχνίας έχετε ως πρότυπο στη γραφή σας;
Δεν έχω ένα συγγραφέα αστυνομικής λογοτεχνίας ως πρότυπο, σχεδόν όλοι οι συγγραφείς που έχω διαβάσει, άλλος λιγότερο, άλλος περισσότερο, έχουν συνδιαμορφώσει το λογοτεχνικό κριτήριό μου, ιδίως οι Έλληνες.
Τι έχει αλλάξει θεματικά από τον Γιάννη Μαρή, τον Πέτρο Μάρκαρη και τη δική σας νεότερη γενιά;
Έχει αλλάξει ο κόσμος όλος από την εποχή του Μαρή! (Ο Μάρκαρης είναι σύγχρονος.) Έχει αλλάξει το έγκλημα, πρώτα απ’ όλα. Επόμενο είναι, λοιπόν, να έχει αλλάξει και η λογοτεχνική αντιμετώπισή του. Η αστυνομική λογοτεχνία, ως «λογοτεχνία είδους (genre)», εξ ορισμού συμβαδίζει με την εποχή της, γιατί απευθύνεται στον συγκαιρινό της αναγνώστη, δεν προβάλλει αξιώσεις «διαχρονικότητας», όπως ένα ποίημα, λόγου χάριν.
Οι δυο κρίσεις που έζησε η χώρα μας την τελευταία δεκαετία πόσο πλούτισαν θεματικά το δικό σας συγγραφικό εργαστήρι;
Φροντίζω να μην το κάνει, τοποθετώντας τη δράση των ιστοριών που γράφω στα «προ της κρίσης» χρόνια. Το ΒΑΣΕΙ ΣΧΕΔΙΟΥ, φερ' ειπείν, τελειώνει την παραμονή των Χριστουγέννων του 2009! Όσο να ’ναι, όμως, οι εμπειρίες του συγγραφέα – που εξαρτώνται από τις κοινωνικές, οικονομικές συνθήκες κ.λπ. - πάντα «περνούν», έστω και ανεπίγνωστα, στο γραπτό του.
Το καλό νικά το κακό στα δικά σας έργα όπως γίνεται στα αμερικάνικα έργα ή έχει συμβεί και το αντίθετο;
Συνήθως η μάχη, στα δικά μου βιβλία, δίνεται μεταξύ Αλήθειας και Ψέματος (αυτή, εν πάση περιπτώσει, είναι η πρόθεσή μου). Η αλήθεια αποκαλύπτεται πάντα στο τέλος, η αποκάλυψη όμως αυτή δεν συνεπιφέρει, σε όλες τις περιπτώσεις, και την τιμωρία των δραστών. Αρκετοί από τους δράστες μου, μπορεί να μη διαφεύγουν την ταυτοποίηση, αλλά διαφεύγουν τη σύλληψη! Άρα, ποιος νίκησε; Όταν φανερώνεται η αλήθεια, γίνεται γνωστός ο ένοχος, αλλά δεν πάει φυλακή, ποιος νικάει; Το Καλό ή το Κακό; Θα πρέπει να ρωτήσουμε κάποιον Αμερικανό – ή, για να είμαστε δίκαιοι – κάποιον με πιο «αμερικάνικο» τρόπο σκέψης.
Ποια είναι η γνώμη σας για το Bookia, όσον αφορά την προβολή των συγγραφέων και των έργων τους;
Δεδομένης της τεράστιας εξάπλωσης και της οιονεί «παντοδυναμίας» των κοινωνικών δικτύων τα τελευταία χρόνια, το BOOKIA είναι ό,τι καλύτερο για την προβολή των συγγραφέων και των έργων τους! Ένα πολυχρηστικό «εργαλείο», μία αχανής «βιβλιοθήκη», ένας άπλετος «χώρος» συνάντησης των παραγόντων του βιβλίου, συγγραφέων, εκδοτών, αναγνωστών κ.λπ., ένα φιλόξενο «βήμα» για όλους! Σας ευχαριστώ πολύ για τη φιλοξενία!
Κι εγώ σας ευχαριστώ με τη σειρά μου και σας εύχομαι να είναι καλοτάξιδο.