Τζούλια Γκανάσου, μιλάει στην Μάγδα Παπαδημητρίου-Σαμοθράκη για τις «Γόνιμες Μέρες»

tzoulia gkanasou

Τη συγγραφέα Τζούλια Γκανάσου τη γνώρισα με το βιβλίο της «Γονυπετείς» στην Τήνο, όπου είχε παρουσιάσει το βιβλίο της. Πέρασαν τέσσερα χρόνια από τότε κι έρχεται πάλι με τις «Γόνιμες μέρες» να μας βυθίσει στα εσώτερα της ύπαρξης μας. Το βιβλίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Γκοβόστη όπου συνεργάζεται από την αρχή της συγγραφικής της πορείας. Ιδιαίτερη η γραφή της και θέλησα να μιλήσω μαζί της γι’ αυτό της το ταξίδι.

Κυρία Τζούλια Γκανάσου ευχαριστώ εκ των προτέρων γι’ αυτή την κουβέντα, για λογαριασμό του Bookia. Γιατί τιτλοφορήσατε το βιβλίο σας «Γόνιμες μέρες»;

Στο εν λόγω βιβλίο, ένας άντρας βρίσκεται αναίσθητος δίπλα σε έναν νεκρό. Θεωρείται ύποπτος. Του χορηγείται φάρμακο ώστε να ξυπνήσει, να θυμηθεί και να δώσει κατάθεση. Το φάρμακο του δίνει πρόσβαση στην εποχή πριν από τα πέντε του χρόνια, πριν απ’ τη μνήμη, στην αχαρτογράφητη ζώνη της ύπαρξης. Εκεί ανακαλύπτει μυστικά που του αλλάζουν εντελώς τη ζωή. Ταυτόχρονα, ανακαλεί τα γεγονότα που τον οδήγησαν στην κωματώδη κατάσταση. Την ίδια ώρα, ακούει τους δικούς του να ομολογούν όσα έπρεπε να αγνοεί. Πρόκειται για ένα κυνήγι θησαυρού στα πρώτα χρόνια της ζωής, για ένα ταξίδι αυτογνωσίας, για μια πορεία εξερεύνησης και εν τέλει, επιβίωσης. Έρχονται μέρες, λοιπόν, όπου ο άνθρωπος αναμετράται με τη θύμηση, τον χρόνο, το σώμα. Μέρες όπου ο φόβος, η αγάπη, η ματαίωση συγκατοικούν τολμηρά. Μέρες όπου ξαναγράφεται η προσωπική (και όχι μόνο) ιστορία. Μέρες όπου από τις χαραμάδες «φυτρώνουν» νέα ξεκινήματα κι από τα χαλάσματα ξεπηδάει η ελπίδα. Γόνιμες μέρες.

Και τα πέντε βιβλία σας, μαζί με το τωρινό, έχουν πυρήνα την ανθρώπινη ύπαρξη. Έτσι χαρακτηριστήκατε «υπαρξιακή» συγγραφέας. Είναι εμπορικό θέμα, πιασάρικο θα έλεγα στο λεξικό των εκδοτικών ή δεν σας ενδιαφέρει ο αριθμός των αντιτύπων που θα πουληθεί;

Ο χαρακτηρισμός «υπαρξιακή» συγγραφέας με τιμά πάρα πολύ! Όποιος δημιουργός σέβεται τον εαυτό του, δεν ξεκινάει να εκφραστεί με γνώμονα τον αριθμό των αντιτύπων που θα πουλήσει, αλλά με βάση τι τον «καίει» προσωπικά, τι θέλει να ξορκίσει. Ωστόσο, η τέχνη είναι μια απεύθυνση και κατά την ταπεινή μου γνώμη, δεν πρέπει να λειτουργεί ομφαλοσκοπικά. Νομίζω ότι αν ο συγγραφέας ξαφνιάσει / συγκινήσει / παρασύρει τον εαυτό του, θα ξαφνιάσει / συγκινήσει / παρασύρει και τον αναγνώστη. Ας πούμε, το τέταρτο βιβλίο μου, «Γονυπετείς» έκανε τρεις ανατυπώσεις και έχει, σχεδόν, εξαντληθεί. Η γυναίκα στα τέσσερα η οποία πραγματοποιούσε μια ανάβαση για να υλοποιήσει μια ικεσία, άγγιξε μια ευαίσθητη χορδή σε πολύ κόσμο και αυτό φάνηκε τόσο στο «Βραβείο Μεσόγειος 2018» του Πανεπιστημίου του Έξιτερ, όσο και στην ψήφο των αναγνωστών που χάρισαν στους «Γονυπετείς» το «Βραβείο Διηγήματος 2018» του βιβλιοπωλείου Public.

Ο σημερινός πολίτης που είναι βυθισμένος στα χιλιάδες προβλήματα που τον περιτριγυρίζουν, πόσο μπορεί να αφουγκραστεί τους ήρωες των βιβλίων σας;

Οι ήρωες των βιβλίων μου είναι ο σημερινός πολίτης ο οποίος διάγει τον βίο του ως επί το πλείστον ματαιωμένος, κουρασμένος, απογοητευμένος, οραματιζόμενος ή φαντασιωνόμενος μια «άλλη» ζωή. Ειδικά οι «Γόνιμες Μέρες» έχουν λάβει ήδη δέκα σοβαρά κριτικά κείμενα στα οποία τονίζεται ότι ο αναγνώστης όχι μόνο ταυτίζεται με τα ζητήματα που απασχολούν τον ήρωα αλλά, προς το τέλος, η αφήγηση δρα σαν μητρικός λόγος, εμψυχωτικά, παρηγορητικά, ενθαρρυντικά.

Πόσο εύκολο ή δύσκολο ήταν να μπείτε στην ψυχολογία ενός άντρα και να αναλύσετε τη σκέψη του; Ταυτιστήκατε μαζί του κατά τη διάρκεια συγγραφής;

Ο εν λόγω ήρωας ο οποίος βρίσκεται σε όλη τη διάρκεια της αφήγησης σε μια κλίνη ενός νοσοκομείου, έγκλειστος μέσα στο σώμα, με συγκίνησε βαθιά. Το βιβλίο γραφόταν κατά τη διάρκεια μιας προσωπικής περιπέτειας υγείας η οποία με καθήλωσε στο δωμάτιο ενός νοσοκομείου. Ως εκ τούτου, ο άντρας από τις «Γόνιμες Μέρες», ο «δημιουργός αντιπερισπασμού» όπως είναι το παρατσούκλι του, με παρηγόρησε βαθιά, περισσότερο από κάθε άλλο άνθρωπο εν ζωή. Δημιουργήσαμε παρέα τον τέλειο αντιπερισπασμό: την πιο οργανωμένη απόδραση προς τη ζωή, την πιο πολυπρισματική επανεκκίνηση. «Ξεκινάμε» μου έλεγε ο ήρωας. «Εμπρός, πάμε! Όχι, απ’ τη μήτρα, αλλά από όπου βρίσκεται ο καθένας μισός.»

Η ζωή μας κρέμεται από μια κλωστή. Οι οποιεσδήποτε ρωγμές, το υποσυνείδητο, η εξομολόγηση, η προσευχή και τέλος η λύτρωση είναι τα μονοπάτια που πορευόμαστε για να φτάσουμε στην αποκορύφωση. Θέλω να σας ρωτήσω κατά πόσο έτοιμοι είμαστε γι αυτό το δύσκολο πνευματικό ταξίδι κι αν ο εγκλεισμός μας βοήθησε να το πραγματοποιήσουμε. Αν και για μένα ήταν η τέλεια ευκαιρία αυτογνωσίας.

Δεν είμαστε ποτέ έτοιμοι για τίποτα από όσα αναπάντεχα μπορεί να φέρει η ζωή, ειδικά όσα σχετίζονται τόσο ριζικά με το σώμα. Το σώμα οδηγεί το πνεύμα σε ταξίδια αναζήτησης και το πνεύμα θρέφει το σώμα με δύναμη, συγκροτεί την ψυχή ώστε ο άνθρωπος να συνεχίσει να αγωνίζεται, να διεκδικεί. Πιστεύω ότι ο εγκλεισμός, όπως τον βίωσε η παγκόσμια κοινότητα μέσα από μια άγνωστη πανδημία, ήταν μια σκληρή εμπειρία και το ταξίδι προς τον εαυτό δεν είναι πάντοτε ευχάριστο. Ωστόσο, νομίζω ότι εκτιμήσαμε όλοι, βασικά καθημερινά πράγματα τα οποία θεωρούσαμε δεδομένα και αυτό είναι υπερπολύτιμο.

Γράφετε στη σελίδα 66 «Άγριο να μη θυμάσαι. Άγριο να θυμάσαι τα μισά. Άγριο να τα θυμάσαι όλα. Ή λυτρωτικό; Αδύνατον». Τι ρόλο παίζουν οι αναμνήσεις στη γραφή σας; Μπορούμε να ζούμε χωρίς αυτές;

Πιστεύω πως οι αναμνήσεις έχουν άμεση σχέση με την ύπαρξη άρα και με τη γραφή. Θεωρώ ότι η πιο μεγάλη ληστεία που μπορεί να συμβεί, είναι να εξαλειφθούν οι αναμνήσεις. Ή όπως λέει ο ήρωας στις «Γόνιμες Μέρες»: «Οι θύμησες είναι σαν τα παιδιά: παύεις να είσαι κύριος του εαυτού σου από όταν μπουν στη ζωή σου, ωστόσο, ποτέ δεν αγαπάς περισσότερο τον εαυτό σου από την ώρα που παίρνουν σάρκα και οστά. Ελάτε, για λίγο, μαζί. Μη με αφήνετε μόνο.

Την ώρα που θα ανακαλώ, ίσως αγαπήσω, περισσότερο από κάθε άλλη φορά, τον εαυτό μου.»

Το αστυνομικό στοιχείο υπάρχει στη νουβέλα σας ώστε να υπάρχει μια δράση ή επιβαλλόταν για τη ροή της;

Και τα δύο! Με ενδιέφερε, παρ’ όλο που ο ήρωας βρίσκεται σε ακινησία, να υπάρχει κίνηση σε όλο το βιβλίο και μάλιστα, έντονη «κίνηση» σε τέσσερα επίπεδα: σε σχέση με τα γεγονότα που τον οδήγησαν στην κατάσταση του κώματος, σε σχέση με τα ανατρεπτικά μυστικά που ανακαλύπτει στην «πρώτη ζωή» - πριν από τα πέντε του χρόνια, σε σχέση με ό,τι συντελείται στο νοσοκομείο την ώρα που εκείνος διατηρεί επαφή με τον κόσμο μόνο μέσω της όσφρησης και της ακοής και τέλος, σε σχέση με το ποια νήματα τον παρακινούν να διεκδικήσει ξανά τη ζωή.

Σας αρέσει να μπήγετε το μαχαίρι βαθιά στην πληγή των ηρώων σας ώσπου να ανακαλύψουν μόνοι τους τις αλήθειες, όσο κι αν πονούν;

Χωρίς κόπο δεν υπάρχει εξέλιξη, χωρίς αποτυχία δεν υπάρχει πορεία, χωρίς αίμα δεν υπάρχει κορμί, χωρίς πόνο δεν υπάρχει λύτρωση.

Ποια είναι η γνώμη σας για το Bookia, όσον αφορά την προβολή των συγγραφέων και των έργων τους;

Ευχαριστούμε θερμά το Bookia για την εξαιρετική και απόλυτα δημοκρατική συνεισφορά του στα λογοτεχνικά πράγματα. Είναι ευχής έργον που υπάρχουν τέτοιοι φορείς και μας δίνουν τόπο και φωνή να επικοινωνούμε το έργο μας.

Σας ευχαριστώ πολύ κυρία Γκανάσου γι’ αυτή την ουσιαστική κουβέντα και σας εύχομαι να είναι καλοτάξιδες οι «Γόνιμες Μέρες».

Δημοσιεύθηκε στο Bookia