Ελένη Σκάρπου, μιλάει στην Μάγδα Παπαδημητρίου

eleni skarpou

Τα ποιήματα κάποτε πρέπει να βγουν στο φως. Να εκφράσουν τα ανείπωτα συναισθήματα που φωλιάζουν μέσα στην ψυχή σου και να τα μοιραστείς με τους αναγνώστες. Είναι τολμηρό αλήθεια να εκδώσεις στην εποχή μας μια συλλογή ποιημάτων που να μιλούν για τον έρωτα, τον πλούτο που μπορεί να κρύβουν μέσα του, τον πόνο.

Η ίδια λέει πώς μοναδικό της κίνητρο είναι ο έρωτας και το απόλυτο του, ο έρωτας και η απογοήτευση του, ο έρωτας και ο πόνος που προκαλεί, ο έρωτας ως το πιο βαθύ κοινό μυστικό, ο έρωτας με φόντο την απώλεια, το ανεκπλήρωτο, το δύσκολο, το ιδανικό. Πόσο περισσότερο όταν μιλούν όλα αυτά για δαγκωμένες αλήθειες.

Πονά η αλήθεια για τους άλλους να την ακούν μα εσύ πρέπει να βγεις άσπιλος από αυτή την δοκιμασία. Και η Ελένη Σκάρπου κατάφερε να βγει αλώβητη και να με συγκινήσει. Με την ευκαιρία της έκδοσης αυτής της ποιητικής συλλογής από τις Εκδόσεις του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, την αναζήτησα για μια κουβέντα. Να μας μιλήσει η ίδια για τα δημιουργήματα της.

«Αν αγαπάς τις λέξεις των ανθρώπων…
Θα μείνουν μόνο εκείνες να σε στοιχειώνουν.
Αγάπα αυτό που έχουν τα μάτια τους
και συγχώρεσε τους καθώς φεύγουν!»

Η Ελένη Σκάρπου γεννήθηκε το 1984 στην Αγιά της Πάργας. Το 2006 αποφοίτησε από το Τμήμα Δημοσιογραφίας και ΜΜΕ του ΑΠΘ. Από τότε αρθρογραφεί, κάνει ραδιόφωνο και παραγωγή σε ταινίες και τηλεοπτικές εκπομπές, εμπλέκεται με την επικοινωνία μεγάλων εκδηλώσεων και φεστιβάλ της Θεσσαλονίκης. Ζει στη Θεσσαλονίκη και γράφει ακατάπαυστα για τους ανθρώπους, τις σχέσεις, τον κόσμο μας. Οι «40 δαγκωμένες αλήθειες» είναι η πρώτη της ποιητική συλλογή που με βιωματικό τρόπο έχει αποτυπωθεί στο χαρτί.

 

Κυρία Ελένη Σκάρπου σας ευχαριστώ για τον χρόνο σας. Θα ήθελα να σας γνωρίσουν και οι αναγνώστες του Bookia, όπως σας γνώρισα κι εγώ μέσα από την πρώτη σας ποιητική συλλογή. Γι αυτό άλλωστε και η πρόσκληση. Μου άρεσε πολύ ο τίτλος «Δημιουργός ποιημάτων» που επιθυμείτε να σας αποκαλούν κι έτσι θέλω να ξεκινήσουμε. Χωρίς να θέλω να κρίνω τους άλλους δημιουργούς, πιστεύετε ότι είναι βαρύς ο τίτλος Ποιητής σε μια χώρα όπως η Ελλάδα; Και πότε μπορεί κάποιος να ειπωθεί ποιητής κατά τη γνώμη σας.

To να είσαι ποιητής δεν είναι τίτλος βαρύς σε μια χώρα όπως η Ελλάδα, που έχει ιδιαίτερη παράδοση στην ποίηση. Βαρύ είναι να νομίζεις ότι είσαι ποιητής σε μια χώρα όπως η Ελλάδα, όπου σε μεγάλο βαθμό οι άνθρωποι της ασχολούνται με τις ταμπέλες και όχι με την ουσία. Αν θα είμαι μια ποιήτρια θα το δείξει ο χρόνος και ο κόσμος, όπως έχει προκύψει με τόσους άλλους στο παρελθόν. Προς το παρόν δημιουργώ και δεν σκέφτομαι να σταματήσω. Ας αφήσουμε την ιστορία λοιπόν να μας χαρακτηρίσει και να μας τοποθετήσει εκεί που μας αξίζει!

«40 δαγκωμένες αλήθειες»; Δαγκώνουν οι αλήθειες; Και πώς προέκυψε ο τίτλος;

Αν δαγκώνουν λέει! Μάθαμε στα ψέματα. Βολευτήκαμε στην ησυχία τους. Η αλήθεια έχει βέβαια το τίμημά της, αλλά όταν την κατακτήσεις δεν την παρατάς. Ειδικά στο γράψιμο, ο καθρέφτης σου είναι ίσως το πιο σπουδαίο εργαλείο. Είναι μαγικό να μπορείς να εκτεθείς βαθιά, να μιλήσεις την γλώσσα σου αυτούσια, να ψάξεις αντίστοιχους «παραλήπτες», να ισοπεδώσεις τα κόμπλεξ σου και να ξεμπροστιάσεις τις ανασφάλειες σου. Κάπως έτσι ξεκίνησαν και οι «40 δαγκωμένες αλήθειες» στις αρχές του 2008 και ολοκληρώθηκαν το 2018. Ο τίτλος είναι ένας συνδυασμός που προέκυψε από τον αριθμό των ποιημάτων, την αλήθεια που πρεσβεύω σε σχέση με τον έρωτα και το πρώτο ποίημα που γράφτηκε με τίτλο «δαγκωμένα φιλιά».

Σε μια στεγνή και αντιερωτική εποχή όπως την σημερινή, υμνείτε τον έρωτα. Υπάρχει χώρος γι αυτόν στην εποχή της ταχύτητας και του χρήματος;

Για τον έρωτα πάντα θα υπάρχει χώρος, αρκεί να του τον δώσουμε. Εμείς τον κλοτσάμε, τον καμουφλάρουμε, τον παραμερίζουμε, τον αφήνουμε εκτός προτεραιοτήτων και ίσως λίγο έχουμε δίκιο, αφού η εποχή δεν είναι φτιαγμένη για έρωτες και ρομαντισμούς... αλλά για lifestyle και δουλειά. Ας ελπίσουμε πως η ψυχή θα «επαναστατήσει» κάποια στιγμή και θα μας «αναγκάσει» να «ταΐσουμε» εκείνη και μόνον εκείνη.

Όταν είδα ότι εκδόθηκε στις εκδόσεις του Πανεπιστημίου Μακεδονίας παραξενεύτηκα. Γνώριζα πώς εκδίδουν φιλοσοφικά, οικονομικά, πολιτικά και εκπαιδευτικά βιβλία. Πώς και γιατί απευθυνθήκατε σ’ αυτές τις εκδόσεις;

Οι Εκδόσεις Πανεπιστημίου Μακεδονίας –όσο κι αν ακούγεται τολμηρό- είναι ο τόπος που οι «40 δαγκωμένες αλήθειες» βρήκαν τη θέση τους. Και γιατί η Ιωάννα Δανδέλια που ηγείται πίστεψε σε κάτι νέο και ξένο προς τις εκδόσεις ως τώρα και γιατί το άνοιγμα των εκδόσεων προς άλλες κατευθύνσεις συνέπεσε με το δικό μου εγχείρημα. Είναι υπέροχο πράγμα. το timing και φυσικά η εμπιστοσύνη, όταν ξεκινάς την πορεία σου. Ένα ανώτατο εκπαιδευτικό κύτταρο όπως είναι το ΠΑΜΑΚ δεν θα μπορούσε να με «φιλοξενήσει» καλύτερα θαρρώ κι ας είμαι «παιδί» του ΑΠΘ.

Είστε ραδιοφωνική παραγωγός στον 105,5 rock. Σας άνοιξε τον δρόμο και ποιητικά εκτός από μουσικά; Εμπνευστήκατε και ταξιδέψατε μέσα από τα τραγούδια;

Ήμουν ραδιοφωνική παραγωγός στον 1055rock μέχρι και τον Ιούνιο του 2018. Θεωρώ –και νομίζω θα συμφωνήσουν πολλοί μαζί μου- πως η ίδια η μουσική αποτελεί ποίηση σε πολλές περιπτώσεις. Άλλοτε οι νότες κι άλλοτε οι στίχοι παίζουν το δικό τους παιχνίδι μέσα μας. Η μουσική με ενέπνευσε ουκ ολίγες φορές, αλλά κυρίως με ταξίδεψε, ώστε να ελευθερωθεί η ψυχή και η φαντασία μου. Κι επειδή οι εκπομπές μου ήταν βραδινές και συνδιαλεγόμουν με το κοινό πολύ συχνά σε σχέση με τον έρωτα, σίγουρα έπαιξαν μεγάλο ρόλο στην όποια δημιουργική διαδικασία ακολούθησε.

Ο κόσμος έχει αποτραβηχτεί από την Ποίηση με την δικαιολογία ότι είναι επιτηδευμένη και δεν την καταλαβαίνει. Νομίζει ότι ανήκει στους διανοούμενους, και στους σπουδαγμένους. Έτσι καταφεύγει στην λογοτεχνία που ίσως δεν χρειάζεται να «στύψει» και πολύ το μυαλό του. Τι θέλει να πει ο Ποιητής τελικά και πώς πιστεύετε ότι μπορεί να επιστρέψει στην ανάγνωση της;

Το πιστεύω και το βλέπω και στην πράξη αυτό που μου λέτε. Έχουμε εκείνη την εντύπωση ότι η ποίηση είναι για τους λίγους, τους εκλεκτούς, τους μορφωμένους. Η ταπεινή μου γνώμη είναι πως αυτό δημιουργήθηκε και επειδή είμαστε συχνά ρηχοί σε ότι αφορά τα συναισθήματα μας, αλλά και γιατί υπήρξαν σπουδαίοι ποιητές που άφησαν μεγάλη πνευματική κληρονομιά με το ειδικό τους «βάρος». Με την ταχύτητα που λειτουργεί η ζωή μας και τα social media νομίζω πως η σύγχρονη ποίηση μπορεί να μας αποκαλυφθεί και να μην την φοβηθούμε. Η απλότητα της παραμένει, αν της δώσουμε λίγη παραπάνω σημασία. Ακόμη και το εξεζητημένο της ύφος μπορεί να μας εκπαιδεύσει και να εξελίξει την ήδη υπάρχουσα καλλιέργεια μας.

Από την δημοσιογραφία στην ελευθερία της συγγραφής. Πού νιώθετε πιο όμορφα και πιο αληθινά; Πού αν θέλετε η Ελένη Σκάρπου δεν φοβάται να δείξει την ταυτότητα της;

Γενικά, δεν έχω φοβηθεί να δείξω την ταυτότητά μου μέχρι τώρα. Ας πούμε ότι ήμουν τυχερή και με τους εργοδότες-συνεργάτες στο κομμάτι το δημοσιογραφικό συμπορευτήκαμε. Ο πολιτισμός είναι ούτως ή άλλως κάτι πιο ανώδυνο δημοσιογραφικά κι εγώ έμαθα να βλέπω την ομορφιά του και να την μοιράζομαι σα να είναι κομμάτι μου. Σίγουρα η ζυγαριά γέρνει προς την συγγραφή. Εδώ, καταθέτω την ψυχή μου κι όχι απλά το γεγονός ή την γνώμη μου.

Νιώθετε ψυχοθεραπευτική την Ποίηση;

Ναι! Είναι ψυχοθεραπευτική για εκείνον που γράφει σίγουρα και πετυχαίνει τον στόχο της, όταν είναι εξίσου ψυχοθεραπευτική και για εκείνον που την διαβάζει.

Ποιους Ποιητές αγαπήσατε και ποιος/ποια έχει γίνει πρότυπο σας; Καλύτερα, ζηλεύετε την Ποίηση κάποιου και θα θέλατε να έχετε γράψει εσείς;

Θα ήθελα πολύ να έχω γράψει το «Μονόγραμμα» του Ελύτη, την «Σονάτα του Σεληνόφωτος» του Ρίτσου, τον «Πληθυντικό αριθμό» της Δημουλά!

Συν όλα τα άλλα έχετε ασχοληθεί με την επικοινωνία μεγάλων εκδηλώσεων και φεστιβάλ της συμπρωτεύουσας όπως στα «Δημήτρια» που απαιτούν πολύ χρόνο και ρουφούν περισσότερη ενέργεια. Η επικοινωνία με τον κόσμο σας βοηθά να ξεγλιστρήσετε στην Ποίηση; Σας προσθέτουν προβληματισμούς για μια εσώτερη αναζήτηση;

Η επικοινωνία είναι η καθαρή επαφή με τον έξω κόσμο, είναι η καθημερινότητα, είναι η νοοτροπία, είναι τα προβλήματα μας. Με ωθεί στο να κλειστώ στον εαυτό μου και να γράψω, με χαροποιεί αρκετά συχνά για εκείνους τους ξεχωριστούς που συναντώ, αλλά και με θλίβει το «λίγο» αρκετών άλλων που έχουν χάσει το δρόμο τους και θέλουν να σε τραβήξουν μαζί τους στο «πουθενά» τους.

Ποια είναι η γνώμη σας για το Bookia, όσο αφορά την προβολή των συγγραφέων και των έργων τους;

Το «Bookia» το έχω στο μυαλό μου ως το «σπίτι» των συγγραφέων. Χαίρομαι που υπάρχει και μπορείς να μπεις και να γνωρίσεις τους ανθρώπους πίσω από τις λέξεις, αλλά και τα δημιουργήματά τους. Χαίρομαι διπλά που κάπως έτσι... θα μπω στην «οικογένεια» του.

«Οι καλημέρες έχουν μυρωδιά από φιλί/Τα νοήματα ξαγρυπνούν μαζί σου/Εκεί που πρέπει μην πας/εκεί που θες μείνε να ζήσεις. Τα πρέπει. Έτσι δεν μεγάλωσαν τόσες γενιές; Για να ευχαριστούμε τους άλλους δεν ζούμε; Και τα θέλω πού είναι; Πότε θα πετάξουμε τις αλυσίδες του πρέπει;

Εκείνα τα «πρέπει» και τα «μη» μας έχουν καταστρέψει. Δεν ξέρω πως θα ήταν ο κόσμος μας χωρίς αυτά, αλλά αυτή είναι η ευχή μου για τις επερχόμενες γενιές. Να ζεις για σένα, για τα όνειρά σου, να κοπιάζεις για όμορφες αξίες, να εκφράζεις αυτό που θέλεις, να βρίσκεις συνοδοιπόρους, να έχεις όμως την ωριμότητα και την σύνεση, ώστε να είσαι άνθρωπος. Όσο για τις «αλυσίδες»... θέλει τόλμη, βάθος ψυχής και δύναμη για να αντέξεις την μοναξιά που θα δημιουργηθεί!

Κυρία Ελένη Σκάρπου σας ευχαριστώ για τον πολύτιμο χρόνο που διαθέσατε και εύχομαι καλοτάξιδη να είναι η ποιητική σας συλλογή.

 

Δημοσιεύθηκε στο bookia