Γιώργος Πουλημένος - Λέων και Εμινέ

emineleon

Γράφει η Μάγδα Παπαδημητρίου-Σαμοθράκη

Ο συγγραφέας Γιώργος Πουλημένος έρχεται με το βιβλίο «Λέων και Εμινέ» από τις εκδόσεις Ωκεανός με 707 σελίδες μαζί με το κατατοπιστικό και απαραίτητο γλωσσάρι για να μας «ταξιδέψει» νοερά στη Σμύρνη και γενικότερα στην χερσόνησο της Ερυθραίας και να μας ξεναγήσει σ’ αυτή την όμορφη περιοχή. Ακόμη ένα βιβλίο για την Σμύρνη μπορεί να πει κάποιος. Έχουν γραφεί τόσα πολλά. Ο συγγραφέας όμως φαίνεται να γνωρίζει πολύ καλά την περιοχή. Τους δρόμους, τα σπίτια, τα ήθη και τα έθιμα, τους χαρακτήρες και τον τρόπο ζωής τους. Ξεδιπλώνει το χάρτη της περιοχής και ο αναγνώστης νιώθει πώς περπατά στην προκυμαία, τα στενά, τους δρόμους μαζί του.

Μέσα από τους ήρωες του, τον Λέοντα και την Εμινέ, ξετυλίγεται το κουβάρι της ζωής τους. Άλλοτε όμορφο κι άλλοτε με ανυπέρβλητες δυσκολίες. Οι οικογένειες των ηρώων μας ζουν μονιασμένα. Μεγαλώνουν μαζί, χωρίς να αφήνουν από έξω τις θρησκευτικές τους συνήθειες. Όσο και να ζουν γειτονικά, οι έρωτες μεταξύ τους είναι απαγορευμένοι. Μπορεί η αγάπη και ο έρωτας να εμποδίζονται από την θρησκεία; Το ερωτικό πάθος μπορεί να βρει παράθυρο ανοιχτό όταν η θρησκεία της Εμινέ κόβει τον δρόμο; Όταν ο θρησκευτικός φανατισμός του αδελφού της Νουρί για τους γκιαούρηδες γίνεται αιτία να δυστυχήσει η αδελφή του; Θα καταφέρει ο Λέων να την κερδίσει; Ο Στρατής, η Ευγενία, ο Πολ, η κερά-Μαρία, η Γιολάντ και άλλοι δευτεραγωνιστές κινούνται δίπλα τους άλλοτε βοηθώντας να ευοδώσει και να καταλήξει ο έρωτας και άλλοτε δυσκολεύοντας τον. Ποιος είναι ο ρόλος τους και ποιες είναι οι συνέπειες τους μέσα στο μυθιστόρημα, οι αναγνώστες θα τις ζήσουν έντονα.

Τι ρόλο θα παίξουν όμως τα ιστορικά γεγονότα στη ζωή του ερωτευμένου ζευγαριού; Ο αναγνώστης διαβάζει ένα λογοτεχνικό βιβλίο που τον κρατά σε αγωνία. Τι γνωρίζουμε για τη Σμύρνη, τα Βουρλά του 1918; Πώς κυλούσε η ζωή τους; Ένα βιβλίο γεμάτο περιγραφές, εικόνες από εκείνα τα μέρη που θα συγκινήσουν, θα θυμίσουν και θα αναβιώσει το μεγάλο γιατί περισσότερο στους Μικρασιάτες πρόσφυγες. Για τα τσιφλίκια τους, τις παραγωγές τους, την παιδεία τους, τις όπερες και πολλές άλλες στιγμές που άφησαν πίσω. Πού ήρθαν στην Ελλάδα κυνηγημένοι, μόνο με τα ρούχα τους και τους έλεγαν Τουρκόσπορους. Κουβάλησαν όμως μαζί τους τις γεύσεις, τη μόρφωση, τις γλώσσες, τη φινέτσα. Όσοι μεγαλώσαμε μαζί τους και τους γνωρίσαμε, νιώσαμε τη γύμνια μας.

Στο βιβλίο ο αναγνώστης θα δει τις συνωμοσίες, τα μίση που δημιουργήθηκαν πριν την μικρασιατική καταστροφή. Πισώπλατα μαχαιρώματα αλλά και πολύ ερωτισμό. Ο έρωτας, η σεξουαλικότητα, διαχέεται στις περισσότερες σελίδες του. Έντονη και φλογερή. Πώς εκφράζονται οι Τούρκοι στον έρωτα; Ποια είναι η θέση της γυναίκας στην Οθωμανική κοινωνία της τότε εποχής; Πώς ο μπέης ήταν αφέντης των σωμάτων και ψυχών; Πόσο εύκολο ήταν να διώξει ο αφέντης τη γυναίκα από το κονάκι του; Θα αρέσει πολύ σε όσους αρέσκονται σε τέτοια θεματογραφία ενώ οι αναγνώστριες θα δουν σε πολλά σημεία μια ακραία ερωτική συμπεριφορά που δεν θα ήθελαν να ζήσουν. Όμως ήταν γεγονός, στην καθημερινότητα τους, στη θρησκεία τους και δεν θα μπορούσε να απουσιάζει στην πλοκή του μυθιστορήματος.

Βλέπουμε όμως και όλο το πολιτικό παρασκήνιο μεταξύ Βενιζέλου, βασιλιά Κωνσταντίνου, Γούναρη, Ύπατης Αρμοστείας αλλά και τη πίστη των Ελλήνων πώς θα γλιτώσουν την καταστροφή.

Αν και είναι αρκετά ογκώδες, ο αναγνώστης θα δει να περνά όλη η ζωή τους ως παραμύθι ζώντας τις ανατροπές των ιστορικών γεγονότων αλλά και της καθημερινότητας Ελλήνων, Τούρκων, Αρμένων, Λεβαντίνων και όλων των φυλών που ανάσαιναν τον ίδιο αέρα της Σμύρνης . Καλοτάξιδο να είναι και καλή ανάγνωση!