Τον σκηνοθέτη Δημήτρη Αθανίτη τον γνώρισα στα 2α Κινηματογραφικά Αφιερώματα, στην Κατερίνη. Η πολυβραβευμένη του ταινία «Invisible”, ο Αόρατος, έκανε την έναρξη των Κινηματογραφικών Αφιερωμάτων.
Κέρδισε 14 διεθνή Βραβεία, κι έχει παρουσιαστεί σε πάνω από 30 φεστιβάλ σε όλο τον κόσμο.
Σήμερα έρχεται ως συγγραφέας με το νέο του βιβλίο «Μυστικές συναντήσεις» για να μας ταξιδέψει.. Πού αλλού; Φυσικά στον κινηματογράφο.
Μια κουβεντούλα μαζί του ήταν ικανή να γνωριστούμε με πρόσωπα και καταστάσεις, από την πραγματικότητα και την φαντασία. Όμως, πού αρχίζει και πού τελειώνει φαντασία. Πολλά πρόσωπα πρωταγωνιστούν και η καλύτερη σύσταση θα γίνει από τον ίδιο τον σκηνοθέτη για να μας μιλήσει για το βιβλίο του…
Κύριε Αθανίτη σας ευχαριστώ που μου παραχωρείτε συνέντευξη για το bookia. Η αφορμή είναι η έκδοση του βιβλίου σας «Μυστικές συναντήσεις». Δεν απευθύνεται μόνο στους σινεφίλ αφού ανάμεσα στις ιστορίες προβάλλουν συναντήσεις με τον Θανάση Βέγγο, τον Νίκο Ξανθόπουλο και τον Κώστα Κακκαβά. Πώς σας ήρθε η ανάγκη να γράψετε τις κινηματογραφικές εμπειρίες σας σε ένα βιβλίο;
Το βιβλίο δεν απευθύνεται μόνο στο σινεφίλ κοινό. Υπάρχουν πρόσωπα πολύ γνωστά και δημοφιλή σαν αυτά που αναφέρετε. Υπάρχουν και άλλα, που είναι ακόμη ακόμη πιο γνωστά και ειδικά εκτός Ελλάδας. Ωστόσο, δίπλα στους διάσημους ξένους και έλληνες ηθοποιούς και σκηνοθέτες, υπάρχουν συγγραφείς, ποιητές, τραγουδιστές, λαϊκοί φιλόσοφοι και πρόσωπα που δεν περιμένει κανείς. Πρόσωπα λιγότερο γνωστά η και τελείως άγνωστα αλλά πολύ ιδιαίτερα. Θέλησα να καταγράψω και να κρατήσω τα δυνατά βιώματα που έζησα μαζί τους, να μεταφέρω κάτι από το άρωμα τους, την αίσθηση του καθενός, γιατί ένιωθα ότι αξίζουν. Πρόκειται για ιστορίες με χιούμορ, συγκίνηση και συχνά απροσδόκητη εξέλιξη. Ταυτόχρονα, μέσα από όλες αυτές τις συναντήσεις μιλάω και για το δικό μου κινηματογραφικό ταξίδι. Είναι εξαιρετικά επιλεκτική η παρουσία των προσώπων που στην ουσία συνθέτει και ένα μέρος της προσωπικής μου μυθολογίας. Και παρ’ όλο που το βιβλίο είναι χωρισμένο σε κεφάλαια με την ξεχωριστή ιστορία κάθε συνάντησης, τελικά έχεις την αίσθηση μιας ενιαίας ιστορίας.
Τα πρόσωπα είναι αυτά που σας γοητεύουν. Σίγουρα επηρεασμένος από τον κινηματογράφο. Τι βλέπετε πίσω από αυτά; Πιστεύετε ότι καθρεφτίζεται η ψυχή του, ο χαρακτήρας του;
Όταν μιλάω για πρόσωπα, εννοώ ανθρώπους δεν αναφέρομαι μόνο στην εικόνα του προσώπου τους. Βέβαια το πρόσωπο είναι ο μεγάλος καθρέφτης, όχι όμως ο μόνος. Και ναι, στο βλέμμα κάθε ανθρώπου καθρεφτίζονται όλα. Όταν κάνω κάστιν ψάχνοντας ηθοποιούς που δεν ξέρω, ή ερασιτέχνες όπως ο μικρός στον «Αόρατο», στο βλέμμα τους εστιάζω. Εκεί θα δω αν υπάρχει ο ψυχισμός που ψάχνω.
Τα πρόσωπα σας μαγνητίζουν. Από την εμπειρία της σκηνοθεσίας που έχετε, που κάνετε το κάστιν της ταινίας, την επιλογή των προσώπων σύμφωνα με το σενάριο. θα τολμούσατε να γράψετε ένα ψυχογραφικό μυθιστόρημα;
Μα οι ταινίες μου είναι ψυχογραφικές νουβέλες. Μια γνωστή κριτικός χαρακτήρισε την πρώτη ταινία μου «Αντίο Βερολίνο» ψυχογράφημα και, μου φάνηκε εξαιρετικά εύστοχο. Αυτή ακριβώς η κατάδυση στον ψυχισμό των προσώπων, είναι ένα από τα πράγματα που με ενδιαφέρουν κάνοντας μια ταινία. Όπως μια άλλη κριτική στην προηγούμενη ταινία μου «Τρεις Μέρες Ευτυχίας», μίλησε για το μυστήριο των γκρο πλάνων μου. Εννοούσε πως τα κοντινά πλάνα στα πρόσωπα της ταινίας δημιουργούσαν μόνα τους ένα ολόκληρο κόσμο. Από μέσα τους, συχνά και χωρίς καθόλου λόγια, μόνο με το βλέμμα, αναδύεται ο ψυχισμός των χαρακτήρων, βγαίνει ένας ολόκληρος κόσμος.
Το σενάριο είναι πιο δύσκολο ή πιο εύκολο στην συγγραφή από ένα βιβλίο;
Είναι δύο πολύ διαφορετικά πράγματα. Το σενάριο είναι το σχέδιο μιας ταινίας, γράφοντας ένα βιβλίο ξέρεις ότι είναι αυτό και μόνο αυτό. Σε σχέση με το βιβλίο, το σενάριο είναι πολύ πιο ελλειπτικό στις περιγραφές αν και προσέχω την κάθε λέξη που γράφω γιατί θέλω να μεταφέρει το πνεύμα και το ύφος της ταινίας. Πάντως διασκέδασα πολύ γράφοντας το βιβλίο αν και ήταν το πρώτο μου ενώ έχω γράψει τουλάχιστον δέκα σενάρια.
Γιατί η Κυβέλη είναι ανάμεσα στα πρόσωπα που συναντάτε και πόσο Άγνωστη είναι για τον περισσότερο κόσμο;
Η ιστορία με την Κυβέλη είναι μια κυριολεκτικά απίστευτη ιστορία και μια απροσδόκητη συνάντηση. Της έδωσα τον τίτλο η «Άγνωστος» γιατί αυτός είναι ο τίτλος της μόνης ταινίας στην οποία έπαιξε αλλά και γιατί έκφραζε τη σχέση μου μαζί της. Υπάρχει και τρίτος λόγος αλλά αυτό θα το ανακαλύψει ο αναγνώστης διαβάζοντας την ιστορία.
Τα Εξάρχεια είναι η γειτονιά που μεγάλωσα, που πήγα σχολείο, που έζησα... Μόλις διάβασα τις ιστορίες που αναφέρεστε σ’ αυτήν τη γειτονιά ένιωσα μια δικαίωση γιατί οι περισσότεροι τρομάζουν μόλις ακούν ότι έμενα εκεί. Τι συμβολίζουν για σας τα Εξάρχεια;
Τα Εξάρχεια είναι μια γειτονιά με ιδιαίτερο στίγμα, την έχω ζήσει πολύ αλλά στο βιβλίο πρωταγωνιστούν κυρίως άλλες περιοχές της Αθήνας όπως ο Λυκαβηττός, η Ομόνοια, το Μεταξουργείο, ο Κολωνός. Ο αναγνώστης του βιβλίου θα προσέξει ότι μιλάω και για μυστικές συναντήσεις όχι μόνο με πρόσωπα αλλά και με χώρους. Έχω δυνατές εικόνες και προσωπικά βιώματα από την Αθήνα, την έχω ζήσει έντονα με πολλούς και διαφορετικούς τρόπους και φυσικά εμπλέκεται στις ιστορίες μου. Έμενα πάντα στο κέντρο της πόλης και είχα μια ιδιαίτερη σχέση μαζί της και φυσικά δεν είναι τυχαίο ότι και οι έξη ταινίες μου πριν τον «Αόρατο» είναι γυρισμένες στο κέντρο της Αθήνας. Και όπως μιλάω για κρυφές πτυχές των προσώπων έτσι ταξιδεύω μέσα από τις ιστορίες τους, στην κρυμμένη, την άγνωστη πλευρά της πόλης. Ωστόσο στις «Μυστικές Συναντήσεις» δεν βρίσκει κανείς μόνο την Αθήνα. Υπάρχει και η Θεσσαλονίκη, η Ύδρα, η Ερμούπολη, το Βερολίνο, το Παρίσι.
Σε μια ιστορία «64 καρέ το δευτερόλεπτο» κάνετε μια παράλληλη σύγκριση του σκακιού με τον κινηματογράφο. Ποια είναι η σχέση τους για κάποιον αναγνώστη που δεν γνωρίζει;
Εκ πρώτης μοιάζουν δύο άσχετοι κόσμοι. Κι όμως υπάρχουν κοινά στοιχεία: η δημιουργικότητα αλλά και το στυλ. Γιατί και στο σκάκι υπάρχει δημιουργία. Όπως υπάρχει και προσωπικό στυλ, δηλαδή το αντίστοιχο της προσωπικής ματιάς στο σινεμά, που για μένα είναι κυρίαρχο. Πιστεύω ότι η αισθητική είναι ηθική. Μια ταινία με ουδέτερο ύφος μεταφέρει κι ένα ουδέτερο μήνυμα, όπως και μια ταινία επιτηδευμένου στυλ μεταφέρει το επιτηδευμένο κενό.
Ανάμεσα στον Φασμπίντερ, Μαξ Ρομάν, Μιχάλη Κακογιάννη, Λουίς Μπουνουέλ ο αναγνώστης διαβάζει ιστορίες για τους λογοτέχνες Μιχάλη Κατσαρό, την Μαργαρίτα Καραπάνου και τον Νίκο Χουλιάρα. Τα πρόσωπα τους σας οδήγησαν να γράψετε γι αυτές τις μυστικές συναντήσεις;
Όχι, καθόλου. Δεν είχα κανένα λογοτεχνικό πρότυπο γράφοντας τις Μυστικές Συναντήσεις. Έγραψα αβίαστα, γιατί ένιωσα κάποια πράγματα να έχουν ωριμάσει μέσα μου και να θέλουν να αποκτήσουν την δική τους ζωή. Θέλησα να κρατήσω, να μεταφέρω και να αναπλάσω αισθήσεις, βιώματα, ιστορίες, πρόσωπα, καταστάσεις. Είχα μπροστά στα μάτια μου ζωντανή την εικόνα αυτών που έγραφα. Μιλάω για για γεγονότα που έχω ζήσει. Το να τα γράψω, ήταν άλλη μια ευκαιρία να τα ξαναζήσω αλλά και να τα σώσω από την λήθη.
Κλείνοντας θα ήθελα πρώτα να σας ευχαριστήσω για τον χρόνο που διαθέσατε. Να σας ρωτήσω αν σας άρεσε αυτό το πρώτο ξεχωριστό ταξίδι της συγγραφής κι αν σκοπεύετε να γράψετε κι άλλο βιβλίο με τις κινηματογραφικές εμπειρίες σας;
Διασκέδασα γιατί το βιβλίο έχει πολύ χιούμορ, χάρηκα ακόμη και συγκινήθηκα. Έχω ήδη ξεκινήσει την συνέχεια, μια και υπάρχουν αρκετές ακόμη ιδιαίτερες και εξ ίσου γοητευτικές συναντήσεις που δεν μπήκαν εδώ και που θα ήθελα να καταγράψω. Και βέβαια όπως και στις «Μυστικές Συναντήσεις» δεν πρόκειται μόνο για τις κινηματογραφικές συναντήσεις μου. Μιλάω και για πολλές άλλες συναντήσεις που ξεκινούν πολύ πιο πριν, σε πολλούς άλλους χώρους.
Το ταξίδι συγγραφής με τις «Μυστικές συναντήσεις» ξεκίνησε. Μας επιφυλάσσει και άλλα συγγραφικά ταξίδια ο σκηνοθέτης Δημήτρης Αθανίτης από την μεγάλη πορεία του στον κινηματογράφο. Μέχρι τότε, καλή ανάγνωση!
http://www.bookia.gr/index.php?action=Blog&post=8e58e660-e217-437a-8b97-b741260046fb