«Οι κόρες της ανάγκης», της Τζίνας Ψάρρη, στην Κατερίνη

tzina psari kores anagkis

Πολλοί αναγνώστες ήρθαν στη παρουσίαση του νέου βιβλίου της συγγραφέως Τζίνας Ψάρρη«Οι κόρες της ανάγκης», από τις εκδόσεις Άνεμος Εκδοτική , στο café Cook, στο κέντρο της πόλης. Η συγγραφέας ήρθε για δεύτερη φορά στη πόλη μας αφού είχε παρουσιάσει στο αναγνωστικό κοινό της και το πρώτο της βιβλίο, «Μέχρι το πέμπτο σκαλοπάτι».

Κι αυτή τη φορά ήρθε με ένα κοινωνικό βιβλίο με σκοπό να μας ταρακουνήσει και να μας προβληματίσει. Βαθιά ανθρώπινο και με μια ποιητική αύρα να πλημμυρίζει τη κάθε σελίδα του. Με όμορφες εικόνες για να καταλαγιάσει την ένταση των συναισθημάτων που φορτίζει τη ψυχή του κάθε αναγνώστη.

 

Η Κλωθώ είναι η Κόρη της Ανάγκης, κατά τον Πλάτωνα. Η Μοίρα που υφαίνει το νήμα της ζωής των ανθρώπων. Κι ύστερα, δίκαια εκείνοι αναρωτιούνται: τα χαρίσματά μας τα επιλέγουμε ή μήπως είναι με κάποιον τρόπο προαποφασισμένα; Ποιες αναμνήσεις χάνονται και ποιες διατηρούνται;

Τρεις εντελώς διαφορετικές γυναίκες. Οι απρόσμενες ανατροπές, η υπεροψία τής αρτιμελούς αυτάρκειας, η τρυφερή ευφυΐα της αναπηρίας, το αναπόφευκτο και ο έρωτας. Όλα χάνονται στην ανυπαρξία κι όλα πλάθονται από την αρχή. Κι αν το κλειδί της ευτυχίας τους το έψαχναν σε λάθος τσέπη; Κι αν η εμπιστοσύνη σαν ένα χαρτί αποδειχθεί, που έτσι και τσαλακωθεί μετά δεν ξαναϊσιώνει; Έτσι μας συστήνει το βιβλίο της η συγγραφέας στο οπισθόφυλλο του.

Στο τραπέζι όπου ξετυλίχτηκε η ιστορία του βιβλίου και τέθηκαν τα ερωτηματικά βρίσκονταν η υπεύθυνη της δημοτικής βιβλιοθήκης Κορωπίου Αγγελική Γκίκα η οποία και διάβασε την ανάλυση και κριτική της συγγραφέως Τζένης Μανάκη, ο ψυχίατρος Αποστόλης Ψάρρης, η φίλη της γραφής Εύη Κανελλοπούλου που διάβασε αποσπάσματα του βιβλίου και φυσικά η συγγραφέας.

 

Περιληπτικά, από την ομιλία της κυρίας Μανάκη, ακούσαμε τα εξής: ''Οι κόρες της ανάγκης ''είναι ένα βιβλίο για την απενεχοποίηση της αναπηρίας, για την άδολη αδελφική αγάπη, για τον έρωτα, την προδοσία, τον χρόνο, τη μνήμη, την αρρώστια, και τον θάνατο. Η γραφή της αναλυτική, παράλληλα ατμοσφαιρική και λυρική. Η συγγραφέας περιγράφει διεισδυτικά την εσωτερική ένταση των ηρώων της, με μία γλώσσα ποιοτική και ρέουσα. Η ποιητική της φλέβα πάλλεται σ΄ ένα μεγάλο μέρος του κειμένου. Χαρακτηριστική είναι η επινοητικότητα μεταφορών και παρομοιώσεων και το πλούσιο λεξιλόγιο της. Δυνατό υλικό αφήγησης οι εσωτερικοί πρωτοπρόσωποι μονόλογοι, με βάθος αυτογνωσίας, σαρκασμό, ειρωνεία. Επίσης, η διαμόρφωση προσωπικού στυλ γραφής, οι λεπτομερειακά διατυπωμένες περιγραφές συναισθημάτων, οι φιλοσοφικές σκέψεις, ο αποφθεγματικός λόγος, που απαντώνται συχνά στο κείμενο, δεν είναι αυτονόητα, αποτελούν συνήθως στοιχεία που απαντώνται μόνο σε διακεκριμένους έμπειρους συγγραφείς. Ποια η στάση της μικρής Αγγελίνας που η ψυχή της είναι πλήρης από την αγάπη της μάνας της αλλά διαισθάνεται την απόρριψη από τον ίδιο τον πατέρα της; Η αποσταθεροποίηση που επιφέρει η απόρριψη απειλώντας τις ζωτικές ανάγκες μας να ανήκουμε και να είμαστε αποδεκτοί, είναι δεδομένη. Εκείνο που διαφοροποιείται από άνθρωπο σε άνθρωπο είναι ο χρόνος και ο τρόπος αποκατάστασης της ισορροπίας, ενώ το αν θα βγούμε εξοντωμένοι ή απλά τραυματισμένοι από ένα τέτοιο πλήγμα, εξαρτάται από το πόσο φωτεινό ή σκοτεινό θα είναι το νόημα που θα δώσουμε στην εμπειρία της απόρριψης.Η λογοτεχνία δεν διδάσκει. Παραθέτει ερωτήματα ν΄ απαντηθούν από κάθε μεμονωμένο αναγνώστη, σύμφωνα με το δικό του τρόπο σκέψης, τη δική του κοσμοθεωρία. Η Τζίνα προτρέπει ν΄ απαντήσουμε στο ερώτημα που θέτει μέσω της ηρωίδας της: '' Αλήθεια που πηγαίνουν οι θετικές σκέψεις όταν μας εγκαταλείπουν;'' Δεν ρωτάω για τις αρνητικές, ξέρω. Φωλιάζουν στο στέρνο κι αρνούνται πεισματικά να το εγκαταλείψουν. Παίρνουν βάρος δυσανάλογο του μεγέθους τους και συνθλίβουν την ανάσα. Η μνήμη είναι ένα μεγάλο κεφάλαιο για τη λογοτεχνία. Να πως διατυπώνει τις σκέψεις πάνω σ΄αυτό το θέμα η συγγραφέας: ''Η μνήμη ως έναν μεγάλο βαθμό είναι μυθοπλασία. Διαλέγουμε κάτι αστραφτερό, ίσως και κάτι περισσότερο σκοτεινό, αδιαφορώντας μάλλον για ό,τι μας διέλυσε , και κάπως έτσι χρωματίζουμε τους πίνακες που κρατάμε καλά φυλαγμένους στον νου. Αιχμαλωτίζουμε στιγμές, λίγα λεπτά μόνο διασώζουμε απ΄ την ολοκληρωτική εξαφάνιση, ξεδιαλύνουμε ελάχιστες μόνο εικόνες από το παρελθόν. Τελικά η πραγματικότητα μια νοσταλγία είναι. Στιγμές που κρατάμε ζωντανές, αναμνήσεις φευγαλέας αλήθειας. Μνήμες σφιχτά υφασμένες, που άλλοτε ανασταίνουν και άλλοτε θάβονται στη λήθη...''.

Τελειώνοντας την άποψή της η κυρία Μανάκη, σημείωσε ότι στην Τζίνα Ψάρρηταιριάζει ο στίχος του Ελύτη: ''Ξόδεψα πολύν άνεμο για να μεγαλώσω. Μόνον έτσι όμως έμαθα να ξεχωρίζω τους πιο ανεπαίσθητους συριγμούς, να ακριβολογώ μες στα μυστήρια''.

 

Συνέχισε ο ψυχίατρος και αδελφός της συγγραφέως Αποστόλης Ψάρρης, ο οποίος έθεσε ερωτήματα προς εμάς τους ακροατές για το ποιος νομίζουμε ότι έχει την ευθύνη της απόφασης. Αν πρέπει δηλαδή να έρθει στη ζωή το προβληματικό παιδί που κυοφορείται μέσα στη μάνα ή όχι. Είναι δύσκολη απόφαση κι οι απαντήσεις πολλές. Και από τη ρεαλιστική αλλά και τη συναισθηματική πλευρά. Φυσικά η μητέρα, γιατί είναι η μόνη που θα επωμιστεί κυρίως το ψυχικό βάρος. Ακόμη μας εξήγησε ψυχιατρικά, αν η αγάπη στο μεγάλωμα ενός παιδιού με διαφορετικότητα είναι αρκετή ή πρέπει να τίθενται και κάποιες λογικές παράμετροι που οδηγούν σε άλλου είδους αποφάσεις. Τόνισε δε, πως σωστή απόφαση είναι αυτή που ο καθένας μπορεί να υποστηρίξει, αφού κανόνες στα συναισθήματα και τις αντοχές των ανθρώπων, δεν υπάρχουν.

Η συγγραφέας αφού αναγνώστηκε ακόμη ένα απόσπασμα από το βιβλίο, σχετικό με την αναπηρία και τα μικρά ή και μεγάλα ζητήματα που δημιουργεί, μίλησε αναφέροντας το έναυσμα που της δόθηκε για να γραφτεί αυτό το βιβλίο, παρατηρώντας συγκεκριμένες ανθρώπινες συμπεριφορές και διαβάζοντας πολλά σχετικά βιβλία και άρθρα. Για το πώς το έγραψε και τι αναζητεί κάθε φορά που τελειώνει. Το βιβλίο, είπε, αν δεν θέτει ερωτηματικά, αν δεν δημιουργεί απορίες, σκέψεις και προβληματισμούς, δεν έχει ουσία. Ο ρόλος του συγγραφέα δεν είναι να διδάξει αλλά να κάνει συμμέτοχο τον αναγνώστη σε όποιο ταξίδι αποφασίσει να αρχίσει. Αυτά τα ερωτηματικά, οι προβληματισμοί είναι ό,τι πιο υγιές βγαίνει από κάθε βιβλίο. Το κουκούλωμα της ύπαρξης τέτοιων προβληματικών παιδιών κάτω από το χαλί, πρέπει να πάρει τέλος. Μετά από ερωτήσεις και τοποθετήσεις των αναγνωστών, η συγγραφέας ευχαρίστησε τους φίλους που ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα και υπέγραψε τα βιβλία της.

Καλοτάξιδο το βιβλίο σου Τζίνα Ψάρρη κι ας γίνει αφορμή για σκέψη και προβληματισμό. Άλλωστε αν οι συγγραφείς δεν φέρνουν αυτά τα σοβαρά θέματα στο φως πώς θα αλλάξουμε τη κοινωνία μας;