Τέσσερις+1 Ποιητές στο ξενοδοχείο Άνθεια της Τήνου

tinos piites 2018

Τη βραδιά που το φεγγάρι βάφτηκε κόκκινο, η Ποίηση είχε την τιμητική της στο Anthea Boutique Hotel, στον Άγιο Σώστη της Τήνου. Και πώς να μη ταξιδέψεις με τους στίχους όταν η φύση σε καλεί να συμμετέχεις; Έτσι, μαζευτήκαμε, οι φίλοι της αγαπημένης Τέχνης, μετά από πρόσκληση του συγγραφέα Γιώργου Αλβέρτη που είχε την τεχνική επιμέλεια και τον συντονισμό της εκδήλωσης για να μας συστήσει τους τέσσερις από πολλούς Ποιητές του νησιού. Για τον Αλέκο Φλωράκη, ποιητή της γενιάς του 70, δεν χρειαζόταν σύσταση αφού το έργο του είναι γνωστό. Οι άλλοι Ποιητές ήταν η Ελίνα Αφεντάκη, ο Βαγγέλης  Καλλικάκης, ο Γιώργος Αλβέρτης, και ο Μάρκος Δ. Φώσκολος που δεν είναι εν ζωή.

Είναι ο αέρας; Η πέτρα; Το τοπίο; Δεν ξέρω πραγματικά μετά από τόσα χρόνια που κι εγώ το επισκέπτομαι από που πηγάζει τούτη η ενέργεια. Η αλήθεια είναι γεννά πολλούς δημιουργούς και τούτο δεν σηκώνει αμφιβολία. Ναι, τούτη την ανάταση ψυχής όταν ακουμπούμε τα χώματα της είναι μοναδική.

 

Τους καλεσμένους καλωσόρισε στο φιλόξενο καταφύγιο για κάθε λογής καλλιτεχνική απόπειρα, ο Παναγιώτης Πρασσάς, υποψήφιος διδάκτωρ Ιστορίας και διευθυντής του ξενοδοχείου, συνδιοργανώνει για δεύτερη συνεχή χρονιά με τον Γ. Αλβέρτη μία βραδιά αφιερωμένη, όπως είπε ο ίδιος, στην πανδαισία του έμμετρου λόγου που ονομάζουμε συμβατικά ποίηση. Και μας εξήγησε πώς την αποκαλεί συμβατικά γιατί κανείς δεν δικαιούται να δώσει έναν σαφή ορισμό στο τι είναι ποίηση. Ότι υπάρχουν τόσοι ορισμοί όσοι και οι αναγνώστες/ακροατές. Και συνέχισε: «Αναρωτιέμαι συχνά τι είναι αυτό που ωθεί τον άνθρωπο στο να γράφει έμμετρα. Να δοξάσει πατρίδες, να τιμήσει ήρωες, να υμνήσει το κάλλος (συνήθως το ασυναγώνιστο γυναικείο), να κολακεύσει τη ματαιοδοξία αρχόντων... Η απάντηση δίνεται από όλους εσάς εδώ που ήρθατε για να ακούσετεσήμερα 4 + 1 Τηνιακούς ποιητές, ποιητές που ενέπνευσε η ζωή, αλλά και η Τήνος.

Η Τήνος μας ως τόπος αλλά και ως πολιτισμικό φορτίο. Η διάλεκτος της Τήνου μας για παράδειγμα, φορέας και αυτή του τηνιακού πολιτισμού, έχει επηρεάσει αυτά που σε λίγο θα ακούσετε, όσο και το τηνιακό τοπίο, όσο και ο Χαλεπάς, όσο και ο Γύζης, όσο και οι αναβαθμίδες του χειροποίητου νησιού μας. Η γλώσσα, αυτός ο ακαταπόνητος κουβαλητής του Λόγου και των συναισθημάτων, φτάνει στο απόγειό της όταν εκφράζεται ποιητικά. Σκεφθείτε ότι αν δεν υπήρχε η ποίηση, δεν θα είχαμε τραγούδια με στίχους, καθώς η ποίηση και η μουσική είναι ετεροθαλείς αδελφές στα μάτια μου. Από άλλη μάνα, αλλά με κοινό πατέρα τον άνθρωπο.

 

Επανέρχομαι όμως και ρωτώ: γιατί να ταλαιπωρούμε τα εγκεφαλικά μας κύτταρα ώστε να παράγουν ποίηση; Μα είναι ο ίδιος λόγος που τα τηνιακά υπέρθυρα δεν έχουν απλώς τρύπες αλλά τα σχέδιά τους είναι αριστουργήματα τέχνης· που οι περιστεριώνες μας δεν έχουν απλώς εισόδους για τα περιστέρια, αλλά ο τηνιακός κτίστης τα κέντησε με τα πέτρινα κεντήματά του· που σε λίγο θα ακούσετε ζωντανό τζαζ σαξόφωνο από τον Θωμά και όχι ραδιόφωνο. Είναι ο ίδιος λόγος που οι γυναίκες βάφουν τα μάτια τους,αν και η φύση τις προίκισε με τόση φυσική ομορφιά… Βάλτε πριν από τη λέξη «ποίηση» ένα «εκ» ή ένα «από» και θα δείτε πόση μελαγχολία θα γεννήσει μέσα σας! Αφήστε την όμως σκέτη, γυμνή και θα σας ταξιδέψει. Όπως κάθε γυναίκα… Και βρίσκομαι εδώ, ανάμεσα σε εκλεκτά μέλη της τηνιακής πνευματικής οικογένειας, εγώ ο ταπεινός, έχοντας την τιμή να μοιράζομαι μαζί τους το ίδιο τραπέζι και τη χαρά να τους «εκθέσω» στα αυτιά και στα μάτια σας. Αυτή είναι, λοιπόν, η ανάγκη για εξωραϊσμό του Λόγου, η ίδια που πρέπει να μας ωθεί να γίνουμε κάθε μέρα ωραιότεροι άνθρωποι. Σήμερα περισσότερο από ποτέ, καθώς τις τελευταίες ημέρες γίναμε μάρτυρες μίας καταστροφής-διαστροφής. Γιατί τέτοια φαντάζει σε μένα όταν ανθρώπου χέρι από αμέλεια, αφέλεια ή από άκρατο πόθο για την ύλη, προκάλεσε τόσο πόνο στον συνάνθρωπο και στη φύση. Ελπίζουμε οι στίχοι και η μουσική να μας προσφέρουν δύο πολύτιμες ώρες παραμυθίας….»

Και ξεκινώ από τον  Μάρκο Φώσκολο-Προεστό. Απλός άνθρωπος, αγαπητός, ταπεινός, δημιουργικός, ποιητής των χεριών και της πένας. Γεννήθηκε, το 1944 στην Τήνο… Τελείωσε το Γυμνάσιο με και μετά έφυγε για την Αθήνα. Εκεί έφτιαξε τη ζωή του, όχι όπως ήθελε, αλλά όπως του τα έφερε η τύχη. Τα τελευταία χρόνια του τα πέρασε στην Τήνο, πριν φύγει και μας αφήσει ορφανούς. Άφησε ένα τεράστιο και αξιέπαινο ποιητικό έργο. Έχει συγκεντρωθεί και θα δημοσιευτεί μια συλλογή από ποιήματά του με επίκεντρο την Τήνο. Μάς άφησε επίσης ένα πολύ μεγάλο σύνολο έργων ζωγραφικής, αλλά και έργων όπου συνδύαζε τη ζωγραφική με υλικά που εύρισκε στη θάλασσα και άλλα από το τσαγκαράδικο του πατέρα του.

Ένα λάθος η ζωή…
Αυτό το ταξίδι τελειώνει εδώ,
σ’ αυτό τ’ ακρογιάλι,
που νανουρίζουν αργοσάλευτα κύματα…
Τώρα φεύγω,
χωρίς να ψάχνω στην ομίχλη της μνήμης.
Τώρα η πνοή μου,
βουβή νηνεμία,
απλώνεται στο σούρουπο που ξεψυχάει…
Απρόσμενο χτύπημα που ματώνει τα φτερά,
σάλπισμα στον μακρόσυρτο θρήνο…
Κεντρίζει ο ήχος τις φλέβες μου…
Με σφαλισμένα τα μάτια θα χωθώ στη σελήνη…
Ένα λάθος η ζωή…
Ένα πουλί ταξιδιάρικο,
που στην πρώτη ντουφεκιά,
γίνεται μια στάλα αίμα…
Αυτό το ταξίδι τελειώνει εδώ,
πάνω στα φύλλα ενός χαρτόδετου βιβλίου,
όπου θ’ αφήσω τ’ όνομά μου…

 

Η Ελίνα Αφεντάκη με καταβολές από τη Τήνο, γεννήθηκε στην Αθήνα. Γράφοντας στίχους έχει συνεργαστεί με την Τάνια Τσανακλίδου (Τραγούδια του παράξενου κόσμου 1995), το Σπύρο Σούκη (Μάγισσα της Αραπιάς 2000), του Άκη Περδίκη (Φρόνιμο παιδί 2005). Το 1998 κυκλοφόρησε η νουβέλα της «Σιγά η θεία Λένα κοιμάται» από τις εκδόσεις Τσουκάτου ενώ φέτος, από τις εκδόσεις Θράκα το «Παγοθραυστικό».

Τέτοιος Ηδύς Νόστος Οσάκις Συλλογούμαι
Βρήκα ένα πεσμένο δέντρο και του μίλησα
Για σένα… για μας.
Πώς με σαϊτεύεις, πώς μου δίνεσαι, πώς με κατατρέχεις.
Πώς άπλωσες τα γηρατιά-με τόση καλοσύνη-πάνω
στον πρώτο μου έρωτα.
Πώς ο βοριάς σου δεν απόκαμε να παίζει με το
φουστάνι μου, πενήντα χρόνια τώρα..
Και πώς γίνεται να πατώ σε άλλους τόπους και ο
λογισμός μου να βουλιάζει στο γκρίζο σύννεφο του
Τσικνιά και στην μυρωδιά της άδειας κάμαρας μετά το
Πανηγύρι…

Ο Βαγγέλης  Καλλικάκης γεννήθηκε στη Τήνο το 1958. Αποχώρησε από τον ΟΤΕ το 2013 κι από τότε δεν σταμάτησε να γράφει, εκδίδοντας ποιητικές συλλογές. Πέντε αυτοτελείς συλλογές και μια επιλογή κειμένων με τίτλο «Τα Τηνιακά», «Σχεδόν», «Αιδονέως 68», (διαλυτικά βάλε στο ι) «Μικρή Νίκαια», «Οι Έριφοι ενός μοναχικού πότη» και «Παραδοχή»

Ένα κοχύλι στην αμμουδιά (αδειανό;)
Ένα κορίτσι στην αστροφεγγιά (γυμνό;)
Μια σπασμένη στάμνα στο βυθό (αρχαϊκή;)
Μια μνήμη φιλιού στη Σίκινο (αλμυρή;)
Είναι μερικά ερωτηματικά
Που εσωκλείω στις παρενθέσεις
Μιας ζωής και σου στέλνω απόψε
Με το καίκι της άγονης.
Το ποίημα δεν κατάφερα να το γράψω,
Σκόρπιους στίχους μόνο από δω κι από κει,
Κομμάτια και θρύψαλα, που θάλεγε κι ο Σαββόπουλος,
Σχεδόν ποιήματα.
Που λέω ο ατάλαντος, εγώ,
Όμως, τ’ αποψινά αγκίστρια σου είναι δω,
Κι ο έρωτας, εδώ,
Σ’ αυτό το διάτρητο κορμί
Με τα χιλιάδες ερωτηματικά που σου προσφέρω.

Ο Γιώργος Αλβέρτης γεννήθηκε στην Ποταμιά της Τήνου το 1951.Αφού ολοκλήρωσε τις γυμνασιακές του σπουδές στο Λεόντιο Λύκειο της Νέας Σμύρνης, συνέχισε τις σπουδές του στην Γαλλία και συμμετείσχε στις εξετάσεις για την απόκτηση του απολυτηρίου Φιλοσοφίας (Baccalaureat) στη Λυών. Σπούδασε στο Πανεπιστήμιο της Σορβόννης στο Παρίσι, γαλλική και ελληνική φιλολογία και ειδικεύτηκε στον τομέα της συγκριτικής φιλολογίας. Εργάστηκε ως καθηγητής της Γαλλικής Γλώσσας στη Μέση Εκπαίδευση για 26 χρόνια και Διευθυντής του Λεοντείου Λυκείου Νέας Σμύρνης. Δημοσίευσε ποιήματα, άρθρα, διηγήματα, σε διάφορα περιοδικά, τρία μυθιστορήματα στα Ελληνικά και τα Γαλλικά και συνέγραψε δυο λευκώματα, πολλές μελέτες και έργα. Ο πρέσβης της Γαλλίας Bruno Delaye, τον επιβράβευσε το 2006 για την συμβολή του στη μάθηση της γαλλικής γλώσσας και στην προαγωγή του γαλλικού πολιτισμού, απονέμοντας τον εκ μέρους της γαλλικής κυβέρνησης, τα τιμητικά διακριτικά του Ιππότη του Τάγματος της Ακαδημίας των Γραμμάτων.

Έργα του: «Τότε που κυλούσα την πέτρα», «Πώς πάει το χέρι σου», «Comment va ta main?», «Το ταξίδι του Οδυσσέα προς τα μέσα», «Η παγίδα», «Η χαμένη συνάντηση», «Περιμένοντας τη Δουλσινέα», «Η νύκτα των ταπεινών» και ένα ποιητικό «Ο ήχος της απόγνωσης». .Από τις εκδόσεις Αδελφοί Μοριανοί «Χαίρε Κεχαριτωμένη», «Victor Hugo 1802-2002, (Λεύκωμα)“Μικρό αφιέρωμα στο γαλλικό τραγούδι», »ΕΙΡΩΝ-ΕΡΩΣ –Αφιέρωμα στον Ποιητή Κ.Καβάφη που νίκησε τους συνθέτες», «Ένα ταξίδι με λέξεις και εικόνες»(λεύκωμα), «ΤΗΝΟΣ-Ένα διαφορετικό οδοιπορικό στο γνωστό-άγνωστο νησί της Τήνου», «Νίκος Καββαδίας θα ζήσω πάντα ιδανικός και άξιος εραστής των μακρινών ταξιδιών και των γαλάζιων πάντων». Υπάρχουν ανέκδοτα στο συρτάρι, και η ποιητική συλλογή "Χάσματα της μνήμης" που θα εκδοθεί τον ερχόμενο χειμώνα.

Πέρασα από κει χαϊδεύοντας τις αστραπές της νιότης,
άγγιξα των ονείρων τα πολύχρωμα συρματοπλέγματα,
την άνοιξη των εαρινών κελαϊδισμάτων
με τις αισθήσεις των βιβλίων αλυσόδεσα,
το χάος του καλπάζοντα χρόνου
στόλισα με ανεμώνες,
και τώρα κοιτάζω παγωμένος το χαμόγελο των ανέμων:
κάποτε έφηβος έφυγα για την κατάκτηση του κόσμου,
μα τώρα μέσα από τους καθρέφτες
τα λευκά φτερά της κεφαλής μου κοιτάζω απορημένος...
Τί κατακτήσαμε;
Τί πήραμε από τη γη;
Τί από τη θάλασσα αδράξαμε;
Ίσως αυτό που δώσαμε στο φίλο,
στα παιδιά:
το απλωμένο χέρι,
το χάδι στα μαλλιά,
τη λέξη την καλή, τη ζεστασιά,
το ρίγος της αγάπης...

Και άφησα για το τέλος τον Ποιητή Αλέκο Φλωράκη που έκανα αφιέρωμα σε προηγούμενο ρεπορτάζ μου για το Bookia, από δω, την Τήνο. Το νησί της δημιουργίας, της Ποίησης, της Τέχνης. Απήγγειλε ποιήματα των άλλων τριών ποιητών, μα και ένα δικό του, στη μνήμη του Μάρκου Φώσκολου.

Πες μου άνεμε…
Πες μου άνεμε,
από πού τον έφερες αυτόν,
το γητευτή
που θροΐζει στο φύσημα σου
αισθήσεις και μνήμες,
τον ταπεινό
που ναυλοχεί σε θαλασσοσπηλιές
και ανασταίνει
τα ξεχασμένα ναυάγια,
τον ερωτευμένο
με τα κορμιά των αγρελιών;

Πες μου
από πού τον φέρνεις,
μελτέμι που κατεβαίνει
από το έρημο κάστρο,
άνεμο κι αυτόν που ακυρώνει
στο λάβρο ήλιο του μεσημεριού
τον επικείμενο θάνατο μας…

Η βραδιά έκλεισε με μουσική σαξόφωνου κι ένα μπουφέ, δώρο του ξενοδοχείου στους επισκέπτες της. Με το φεγγάρι κατακόκκινο, σαν να έπινε σαγκριά μαζί μας, όπως ποιητικά σχολίασε ο Αλέκος Φλωράκης, έκλεισε αυτή η όμορφη βραδιά. Γίνονται όμορφα δρώμενα στη Τήνο κι ο κόσμος το έχει καταλάβει πλέον. Η μουσική της υπάρχει παντού, στα βράχια, τη θάλασσα, στον αέρα, τα γλυπτά, στους στίχους των Ποιητών, μέσα μας. Αρκεί να την αφουγκραστούμε! …..

Δημοσιεύθηκε στο bookia