Ο Θάνος Κόσυβας Γεννήθηκε το 1972 στηνΚαρίτσα Πιερίας, σπούδασε και ασχολείται με τη γραφιστική. Το 2011 κυκλοφόρησε η πρώτη του ποιητική συλλογή με τίτλο «Σ' ελλειπτική τροχιά» από τιςεκδόσεις Μάτι. Το 2014 ακολουθεί η δεύτερη ποιητική του συλλογή «Μεσημβρινοί» από τιςεκδόσεις (.poema..). Πολλά ποιήματά του έχουν δημοσιευτεί σε διάφορα λογοτεχνικά - έντυπα και ηλεκτρονικά - περιοδικά. Ποιήματα του έχουν μελοποιηθεί από το συνθέτηΧαράλαμπο Ναβροζίδη. Είναι ιδρυτικόμέλος της Ένωσης Συγγραφέων Πιερίας,Έφορος Λογοτεχνίας και Εικαστικών Τεχνών του Κέντρου Γραμμάτων και Τεχνών Δίουκαιμέλος του Συλλόγου Καλλιτεχνών Εικαστικών Τεχνών Πιερίας. Ως γραφίστας ασχολείται με εμπορικές αλλά και καλλιτεχνικές δημιουργίες. Επιμελήθηκε ο ίδιος το καλλιτεχνικό μέρος της έκδοσης των δύο ποιητικών συλλογών του, για την πρώτη ποιητική συλλογή βραβεύθηκε από το λογοτεχνικό περιοδικό «Κελαινώ» (2011-2012). Έχει βραβευθεί επίσης για το ποιητικό του έργο από Συλλόγους και Ενώσεις Λογοτεχνών και έχει λάβει μέρος σε πολλές ομαδικές εκθέσεις εικαστικών ως γραφίστας με ψηφιακό κολάζ (digital art). Ασχολείται με την εικονογράφηση, σελιδοποίηση βιβλίων και σχεδίαση εξωφύλλων, την καλλιτεχνική επιμέλεια ημερολογίων, περιοδικών, σχολικών εφημερίδων και άλλων εντύπων.
Ανταμώσαμε στο δημοτικό πάρκο της Κατερίνης, που είναι το στολίδι της πόλης και μιλήσαμε για το νέο του παραμύθι «Βούλα, η μικρή καμηλοπάρδαλη που δεν είχε βούλες».
Ε: Θάνο Κόσυβα, μόλις βγήκε το πρώτο σου παραμύθι. Εμείς στη Κατερίνη είχαμε την ευκαιρία να το ακούσουμε στο Χριστουγεννιάτικο Χωριό του Κόσμου. Επίσης το έχεις διαβάσει και στα παιδιά που φοιτούν στον παιδικό Σταθμό ΄' Καλημέρα Ζωή” τη παγκόσμια ημέρα Παιδικού βιβλίου. Αν πω πώς αισθάνεσαι ήδη ξέρω την απάντηση σου. Με αφορμή λοιπόν της έκδοσης αυτού του πρώτου σου παραμυθιού από τις εκδόσεις Αλέξανδρος θέλω να μου μιλήσεις για όλη αυτό το ταξίδι....
Η χαρά μου είναι πολύ μεγάλη γιατί κρατώ στα χέρια μου το πρώτο μου παιδικό βιβλίο, «Βούλα, η μικρή καμηλοπάρδαλη που δεν είχε βούλες» σε δική μου εικονογράφηση, από τιςεκδόσεις Αλέξανδρος. Ένα όνειρο που έγινε πραγματικότητα. Γράφοντάς το και μετουσιώνοντας τις σκέψεις μου σε λέξεις και εικόνες δε φανταζόμουν ποτέ την κατάληξη που θα έχει, να το δω δηλαδή εκτυπωμένο σε μια τόσο καλαίσθητη έκδοση (όπως και όλα τα βιβλία των εκδόσεων) με σκληρό εξώφυλλο και πανέμορφα χρώματα. Και όλα αυτά χάρη στις εκδόσεις Αλέξανδρος που μια τυχαία συγκυρία έφεραν μπροστά μου. Ευχαριστώ πολύ τον Διευθυντή των εκδόσεων, κ. Τσακνάκη Νικόλαο, για την εμπιστοσύνη που έδειξε στο πρόσωπο μου και στο βιβλίο μου και ελπίζω να φανώ αντάξιος της εμπιστοσύνης του. Το συγκεκριμένο παραμύθι γράφτηκε πριν δύο χρόνια και το πρωτοδιάβασα Επίσης το παραμύθι αυτό το διαβάσαμε και το παίξαμε κουκλοθέατρο στο Χριστουγεννιάτικο Χωριό του Κόσμου στην Κατερίνη δυο φορές και άρεσε πολύ στα παιδιά και στους γονείς
Ε: Πώς αποφάσισες από τη Ποίηση να οδηγηθείς στο μαγικό κόσμο του παραμυθιού. Ήταν εύκολο αυτό το βήμα;
Ύστερα από δύο ποιητικές συλλογές ήρθε η σειρά του παραμυθιού. Το παιδικό βιβλίο το αγαπώ πολύ, διαβάζω παιδικό βιβλίο από μεγάλος (μικρός διάβαζα Μίκυ Μάους…α και Ιούλιο Βερν και Λουντέμη) και θα συνεχίζω να διαβάζω και να αγοράζω ως δώρο παιδικά βιβλία σε παιδιά φίλων μου αντί για παιχνίδια. Με γοητεύουν οι διδαχτικές ιστορίες και οι ευφάνταστες εικονογραφήσεις κι εγώ, ως γραφίστας, όταν γράφω μια ιστορία σκέφτομαι ταυτόχρονα και πως θα είναι σαν εικόνα και την υλοποιώ, έχοντας πάντα ως πρότυπο τις παιδικές ζωγραφιές με τα ακανόνιστα σχήματα και τα περίεργα για μας ανθρωπάκια και ζωάκια που ζωγραφίζουν. Η εικόνα παίζει μεγάλο ρόλο στη ζωή μας. Στο παιδικό βιβλίο μπορεί τα κείμενα να είναι σύντομα, αλλά για να είναι το αποτέλεσμα αξιόλογο απαιτείται σοβαρή δουλειά, προεργασία και δημιουργική φαντασία.
Ε: Πόση μεγάλη σημασία έχει για σένα η Ποίηση; Μέσα από τα ποιήματα σου, ο λυρισμός δείχνει τη ποιητική σου ταυτότητα. Ο αναγνώστης διακρίνει μια έντονη συγκινησιακή φόρτιση. Δεν θέλω να πιστέψω ότι θα εγκαταλείψεις τη Ποίηση γιατί μου αρέσει ο λυρισμός και η γραφή σου αλλά το παίρνω ως ένα μικρό διάλλειμα εκδίδοντας ένα παραμύθι που πάλι η ευαισθησία είναι κυρίαρχο στοιχείο.
Την ποίηση και να θες να την εγκαταλείψεις, δεν σε εγκαταλείπει αυτή ποτέ. Άλλωστε στο επόμενο μου παιδικό βιβλίο, οικολογικού ενδιαφέροντος το οποίο προβάλει την αειφορική ανάπτυξη του δάσους, έχω παντρέψει και τα δυο, ποίηση και παιδικό παραμύθι. Η ποίηση δεν είναι τίποτα άλλο παρά ανάγκη για επικοινωνία, ανταλλαγή σκέψεων και εναλλαγή συναισθημάτων μεταξύ δημιουργού και αναγνώστη. Η ποίηση είναι η αναζήτηση της αλήθειας μέσα από τις λέξεις. Για μένα και το παιδικό βιβλίο μπορεί να γίνει ένα όχημα γι’ αυτή την επικοινωνία και την αναζήτηση της αλήθειας που τόσο ανάγκη έχουμε όλοι μας και πολύ περισσότερο τα παιδιά με τις αγνές καρδούλες τους. Επιβάλλεται να λέμε την αλήθεια στα παιδιά μέσα από την παραμυθία και να θίγουμε σοβαρά ζητήματα για να μπορούμε να τα κοιτάμε στα μάτια.
Ε: Ποιο είναι το μήνυμα που θέλεις να περάσεις στο παιδικό απαιτητικό αναγνωστικό κοινό;
Φιλία, διαφορετικότητα και αυτοπεποίθηση είναι μερικά μόνο από τα μηνύματα αυτού του παραμυθιού που θέλω να περάσω στα παιδιά. Παραθέτω μια μικρή περίληψη της ιστοριούλας για να μπείτε στο κλίμα. «Η μικρή καμηλοπάρδαλη Βούλα γεννήθηκε χωρίς βούλες, δηλαδή χωρίς εκείνα τα καφέ στίγματα που έχουν όλες οι καμηλοπαρδάλεις. Δυστυχώς δεν είχε αδερφάκια ούτε και φίλους γιατί ήταν διαφορετική απ' τα άλλα καμηλοπαρδαλάκια και δεν την έκαναν παρέα. Η γνωριμία και η φιλία της όμως με τη Ρούλα, τη μικρή ζέβρα, που ήταν κι αυτή διαφορετική γιατί είχε ροζ ρίγες αντί για μαύρες που έχουν οι άλλες ζέβρες, και η επίσκεψη τους στο σοφό μπούφο θα αλλάξουν τα πράγματα και θα τη γεμίσουν αυτοπεποίθηση».
Ε: Ο ρατσισμός και η διαφορετικότητα είναι ένα μεγάλο πρόβλημα που ταλανίζει τη παγκόσμια κοινότητα. Τότε και τώρα. Πιστεύεις ότι αν μπολιάσεις τα παιδιά με τέτοιες έννοιες θα αλλάξει η νέα γενιά προς το καλύτερο ή πρέπει να προσπαθήσουν και άλλοι ουσιαστικοί παράγοντες (γονείς,σχολείο) ώστε να εξαλειφθεί το πρόβλημα;
Το παιδικό βιβλίο, κι αυτό προσπάθησα να κάνω κι εγώ με τη «Βούλα…», έχει σαν σκοπό να ενημερώσει και να ευαισθητοποιήσει τα παιδιά για θέματα καταπολέμησης των διακρίσεων, ρατσισμού, σεβασμού της διαφορετικότητας και προώθησης ίσων ευκαιριών για όλους, ώστε να εξοικειωθούν με τέτοιες έννοιες και να γαλουχηθεί μια νέα γενιά με αυτές τις αξίες. Προς αυτήν την κατεύθυνση πρέπει να πορευτούν οι γονείς και το σχολείο φυσικά. Αυτό που πρέπει να κάνουν οι γονείς είναι να μιλάνε στα παιδιά τους. Να τα διδάξουν να αγαπούν το διαφορετικό και να το δέχονται. Δείξτε τους, πείτε τους και πιστέψτε το κι εσείς, οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί. Να τα αγαπάτε για αυτό ακριβώς που είναι. Όχι γι αυτό που θα θέλατε να είναι ή να γίνουν ή να νομίζει ο κόσμος ότι είναι. Τα παιδιά να νιώθουν την αποδοχή, να σέβονται τον εαυτό τους και τους άλλους για να αλλάξουν τον κόσμο προς το καλύτερο.
Ε: Ποια ήταν η σπίθα, το κίνητρο της έμπνευσης σου γι αυτό το παραμύθι; Τα ταξίδια, οι εικόνες, οι σκηνές από τη καθημερινή ζωή ή οι μνήμες και αγωνίες των παιδικών χρόνων που μετουσιώθηκαν τώρα;
Μεγαλώνοντας και ζώντας σε ένα χωριό της Πιερίας, σαφώς και κουβαλάω μέσα μου την παιδική μου ηλικία, όπως οι περισσότεροι πιστεύω, και υπάρχουν στα γραπτά μου πολλά βιωματικά στοιχεία και μ’ έχει επηρεάσει. Σαφώς και θυμάμαι τι με χαροποιούσε αλλά και τι με πλήγωνε ως παιδί-καθότι ήμουν και χαμηλών τόνων παιδί-κι αυτά με βοηθούν να μπαίνω στους ρόλους των ηρώων που δημιούργησα στο βιβλίο μου.
Ε: Ο Διονύσης Σαββόπουλος τραγούδησε “ πώς να κρυφτείς απ τα παιδιά, τα παιδιά τα ξέρουν όλα” Ξέρω ότι είναι πολύ δύσκολο να γράψεις ένα βιβλίο για τα παιδιά . Σε απασχόλησε ο τρόπος προσέγγισης του ή σου βγήκε αβίαστα όλο το κτίσιμο του παραμυθιού;
Η ιστορία γράφτηκε σε λίγες ώρες, σχεδόν αβίαστα, ένα ήσυχο βράδυ αλλά αργότερα το δούλεψα αρκετά ώστε να δώσω το επιθυμητό αποτέλεσμα για ένα τόσο σοβαρό ζήτημα όπως είναι η διαφορετικότητα και ο σεβασμός σε αυτήν. Προσέγγισα το θέμα με σεβασμό και αγάπη και ελπίζω να διδαχτούν τα παιδιά απ’ αυτό και να κατανοήσουν οι γονείς τα οφέλη αυτού του βιβλίου και του βιβλίου γενικώς.
Ε: Η Βούλα η καμηλοπάρδαλη και η Ρούλα η ζέβρα είναι οι δυο ηρωίδες του παραμυθιού. Το άκουσαν πολλά παιδιά μέχρι σήμερα και ήρθε η ώρα το παραμύθι να πάρει τη θέση που του αξίζει, στα ράφια των βιβλιοπωλείων. Ποιες ήταν οι απορίες των παιδιών μέχρι σήμερα και αν οι ερωτήσεις τους σου έδωσαν νέα ερεθίσματα για νέα απόπειρα;
Τελευταία φορά που διάβασα τη «Βούλα…», τα παιδιά άκουγαν με τη δέουσα προσοχή το παραμύθι και στο τέλος σαν πιο απαιτητικοί αναγνώστες, εξέφρασαν τις απορίες τους και μου έκαναν ερωτήσεις όπως «γιατί δεν είναι πολύ ψηλή και δεν έχει βούλες η καμηλοπάρδαλη..» ή παρατηρήσεις πάνω στην εικονογράφηση «φοράει φουστανάκι η Βούλα..», αλλά και ευφάνταστες του τύπου "τι χρειάζεται για να γίνει κάποιος συγγραφέας..;" από έναν επίδοξο νεαρό συγγραφέα.. Ήταν μια υπέροχη εμπειρία και το χαρήκαμε όλοι κι εγώ πολύ περισσότερο από τα παιδιά. Η ενέργεια, τα χαμόγελα και οι αγνές καρδούλες των παιδιών μου έδωσαν πολύ χαρά και δύναμη να συνεχίσω αυτό το υπέροχο ταξίδι με τη "Βούλα" μου που τώρα ξεκινά. Και φυσικά πάντα δέχομαι νέα ερεθίσματα από τα παιδιά για επόμενα βιβλία. Έχω ήδη έτοιμο το δεύτερο για το περιβάλλον και ένα τρίτο με γαργαλάει τον εγκέφαλο και θέλει να βγει στο φως αλλά θέλει πολύ δουλειά ακόμα. Η ιδέα υπάρχει στο μυαλό και πρέπει να ξεκλειδώσει σιγά σιγά.
Ε: Το βιβλίο είναι το πρώτο που έχει κοπεί από τον οικογενειακό προϋπολογισμό. Σε αντίθεση με άλλες χώρες που περνούν χειρότερα από μας ο Πολιτισμός, το βιβλίο είναι αυτό που τους κράτησε όρθιους. Στο εξωτερικό βλέπουμε πολίτες στα πάρκα, στα λεωφορεία με ένα βιβλίο στο χέρι ενώ στην Ελλάδα κοιτούν περίεργα όποιος διαβάζει. Είναι έλλειψη παιδείας;
Είναι έλλειψη παιδείας. Η πολιτεία πρέπει να βρει τις κατάλληλες δομές που θα μπορέσει να κρατήσει ζωντανό το βιβλίο μέσα μας. Ευτυχώς υπάρχουν και φωτεινά παραδείγματα Δημοτικών Βιβλιοθηκών που με τις δράσεις τους και πολύτιμες παρεμβάσεις τους στο χώρο του βιβλίου διαφαίνεται μια κάποια ελπίδα. Καθώς και το παράδειγμα με την υπαίθρια Ανταλλακτική Βιβλιοθήκη της Εθελοντικής ομάδας δράσης Ν. Πιερίας και τις βιβλιοθήκες πολλών σχολικών μονάδων.
Ε: Πώς βλέπεις τα πολιτισμικά πράγματα στη πόλη μας ; Είσαι αισιόδοξος ότι κάπου, κάποτε θα έρθει ένα φως στη σκοτεινιά ;
Στην πόλη μας, την Κατερίνη, και σε όλο το νομό γίνονται αξιόλογα πράγματα στο θέμα του πολιτισμού, της μουσικής, των τεχνών και των γραμμάτων με εκδηλώσεις που προάγουν τον πολιτισμό και σε αυτό συνεισφέρουν πολλοί φορείς, ενώσεις και σωματεία όπως η Ένωση Συγγραφέων Πιερίας, το Κέντρο Γραμμάτων και Τεχνών Δίου, ο Σύλλογος Καλλιτεχνών Εικαστικών Τεχνών Πιερίας, η Εστία Πιερίδων Μουσών Κατερίνης και πολλοί Πολιτιστικοί Σύλλογοι του νομού μας, σχολεία, θέατρα, ορχήστρες και χορωδίες, όπως οι Μελωδοί της Παράδοσης, η Πολυτονική Ορχήστρα του Δημοτικού Ωδείου Κατερίνης, η Ορχήστρα Νέων Δίου, η Χορωδία Ιδρύματος Σακελλαρίδη Λιτοχώρου και η Χορωδία Εκπαιδευτικών Α΄θμιας Εκπαίδευσης. Να μην παραπονιόμαστε ότι δεν γίνεται τίποτα στην πόλη μας και να στηρίζουμε τις πάμπολλες εκδηλώσεις που πολλές φορές δεν προλαβαίνουμε σε ποια να πάμε.
Ε: Η Ελλάδα είναι μια χώρα που έχει γεννήσει μεγάλους συγγραφείς παιδικών βιβλίων. Από τη Πηνελόπη Δέλτα και τον Ζαχαρία Παπαντωνίου, τον Τριβιζά,την Αγγελική Βαρελά και τη Λότη Πέτροβιτς μέχρι τις νεότερες Πιεριείς δημιουργούς και φίλες Εύη Κασιάρου και Γλυκερία Γκρέκου που είμαστε περήφανοι γι αυτές. Ευτυχώς οι γονείς έχουν αρχίσει και προτιμούν το παιδικό βιβλίο κι αυτό φαίνεται από τη παραγωγή. Είσαι αισιόδοξος για τη πορεία του ελληνικού βιβλίου και ιδιαίτερα του παιδικού;
Αναφέρεις αξιόλογους συγγραφείς παιδικών βιβλίων που με τα βιβλία τους μεγάλωσαν πολλές γενιές και οι νεότερες Πιεριείς συγγραφείς έχουν γράψει υπέροχα βιβλία και έχουν βραβευτεί, όπως πρόσφατα η Γλυκερία Γκρέκου για το «Κόκκινο κουτί». Είμαι αισιόδοξος για την πορεία του παιδικού βιβλίου που τα τελευταία χρόνια ανθεί και χρόνο συν τω χρόνω γίνεται όλο και καλύτερο. Υπάρχουν εξαιρετικοί Έλληνες συγγραφείς, παλαιότεροι και νέοι, και αξιοθαύμαστοι εικονογράφοι που δίνουν νέα πνοή στο χώρο του παιδικού βιβλίου. Όμως για να το αγαπήσει το παιδί, πρέπει οι γονείς να το αγαπάνε και ο ίδιοι, δηλαδή να διαβάζουν και να εμφυσήσουν μέσα του τη φιλαναγνωσία. Να πηγαίνουν μαζί σε βιβλιοπωλεία και εκδηλώσεις-δράσεις για το παιδικό βιβλίο. Να επιλέγουν μαζί τα βιβλία που θα διαβάσει το παιδί. Για αυτό η οικογένεια και οι εκπαιδευτικοί πρέπει να ενημερώνονται και να προσφέρουν στα παιδιά βιβλία με διδαχτικό περιεχόμενο και ωραία εικονογράφηση.
Ε: Ποιο αισιόδοξο μήνυμα δίνεις στους φίλους αναγνώστες και ποια είναι τα σχέδια σου για το μέλλον;
Θα κλείσω με δύο αποσπάσματα, ένα ποιητικό, από το ποίημα «Υπόσχεση ή το ποίημα της Κατερίνας» από τη δεύτερη μου ποιητική συλλογή «Μεσημβρινοί»
Όσο πιο πολύ µπορείς, ανέβα ψηλά
κάνε τ’ όνειρά σου αληθινά
άσε τις δυστυχίες να πετάξουν σαν πουλιά
ν’ αποδηµήσουν, να φύγουν µμακριά.
Χρησιμοποίησε κάθε γνώση για σκάλα
ν’ ανέβεις όσο πιο πολύ µπορείς
πάνω από τα σκονισμένα σύννεφα να βγεις
και να λουστείς απ’ το ουράνιο τόξο…
και ένα απόσπασμα από το πρώτο μου παιδικό βιβλίο «Βούλα, η μικρή καμηλοπάρδαλη που δεν είχε βούλες»
Αυτό που έχει σημασία είναι να μας αγαπάνε και να μας υπολογίζουν γι’ αυτό που είμαστε, για τη διαφορετικότητά μας. Αλλά, για να γίνει αυτό, πρέπει πρώτα να το πιστέψουμε εμείς οι ίδιοι. Πρέπει πρώτα να πιστέψουμε εμείς στον εαυτό μας…
Σε ευχαριστώ πολύ Θάνο Κόσυβα για τη πρώτη συνέντευξη που μου παραχώρησες για λογαριασμό του Bookia, του μεγαλύτερου κοινωνικού δικτύου που προωθεί το βιβλίο στη χώρα μας και τους συγγραφείς της περιφέρειας, κι εύχομαι η «Βούλα, η μικρή καμηλοπάρδαλη που δεν είχε βούλες» να κερδίσει τις καρδιές των μικρών μα και απαιτητικών αναγνωστών.